BOÛN

G
BS.CKI. TRẦN TUẤN ANH
 M u ï c tieâu
1 Keå teân vaø neâu ñaëc ñieåm cuûa nhöõng taùc nhaân gaây
boûng .
2 Moâ taû ñ ö ô ï c caùc ñoä saâu cuûa t h ö ô n g toån boûng .
3 Tính ñ ö ô ï c dieän t í c h boûng .
4 Giaûi t h í c h c ô cheá sinh lyù beänh t r o n g beänh lyù
boûng .
5 Keå caùc bieán chöùng cuûa boûng .
6 Neâu ñ ö ô ï c sô cöùu vaø noäi d u n g xöû trí caáp cöùu beänh
nhaân boûng .
 Ñònh n g h ó a
Boûng laø t h ö ô n g toån cuûa beà maët
c ô theå noâng h a y saâu gaây r a
d o taùc ñoäng cuûa söùc noùng ,
luoàng ñieän , hoaù chaát h a y böùc
xaï . Nhöõng taùc nhaân gaây boûng
khoâng nhöõng gaây r a nhöõng hö
haïi toå chöùc d a taïi choã boûng
maø coøn gaây r a caùc roái loaïn
toaøn thaân ñoâi khi raát naëng neà .
 N g u y e â n nhaân
1 Boûng d o söùc noùng :
-Boûng d o söùc noùng khoâ : cuûi goã, xaêng daàu
-Boûng d o söùc noùng öôùt : nöôùc soâi , daàu môõ
-Boûng d o ñoä laïnh
2 Boûng d o ñieän : Seùt ñaùnh , ñieän c a o theá.
3 Boûng d o hoaù chaát
4 Boûng d o böùc xaï : boûng d o t i a hoàng
n g o a ï i , töû ng oa ï i , t i a X,tia laser, t i a
g a m m a , haït c ô baûn b e t a
NGUYÊN NHÂN GÂY BỎNG
GIẢI PHẪU BỆNH
 Giaûi phaãu beänh
1 Vieâm d a caáp d o boûng
2 Boûng thöôïng bì : boûng ñoä II
3 Boûng t r u n g bì : boûng ñoä II saâu
h a y boûng ñoä III
4 Boûng toaøn boä lôùp d a : boûng ñoä
IV
-Hoaïi töû öôùt
-Hoaïi töû khoâ
 Phaân
Ñoä saâu ñoä
– Ñoä 1 : Noâng, chæ toån haïi lôùp thöôïng
bì, ñoû taïi choã, ñ a u n h ö n g khoâng
coù boùng nöôùc.
– Ñoä 2 : Maát moät phaàn beà daøy cuûa d a , d a
noåi ñoám hoaëc ñoû, thöôøng coù boùng
nöôùc, d a aåm vaø raát ñ a u khi chaïm ñeán.
– Ñoä 3 : AÛnh höôûng toaøn boä beà daøy goàm
lôùp thöôïng bì, lôùp bì vaø moâ döôùi d a ,
d a coù maøu x a n h taùi, traéng hoaëc ñ e n ,
khoâng coù boùng nöôùc, d a khoâ vaø
SINH LÝ BỆNH
 Sinh lyù beänh
Nhieät ñoä
cao
Phaù huûy teá baøo Ñoâng taéc
maïch
Hoaïi töû d a Toån t h ö ô n g Chaát daõn
TK maïch

Nhieãm truøng Ñau Thoaùt huyeát

töông
 Sinh lyù beänh
Thoaùt huyeát t ö ô n g

 Khoái löôïng tuaàn hoaøn

 maùu ñeán naõo  maùu ñeán

thaän

Roái loaïn tri giaùc S u y thaän

caáp Ñ a u Soác boûng

 Sinh lyù beänh
-Thôøi kyø thöù nhaát: soác boûng d o yeáu toá ñ a u ñôùn
vaø
maát huyeát t ö ô n g .
-Thôøi kyø thöù h a i : g i a i ñ o a ï n nhieãm ñoäc huyeát
- d o haáp thuï caùc chaát ñoäc töø toå chöùc bò huûy
hoaïi vaø ñoäc toá cuûa vi truøng.
-Thôøi kyø thöù b a : roái loaïn veà c h u y e å n hoùa vaø
d i n h döôõng cuûa caùc noäi t a ï ng, nhieãm khuaån
huyeát
-Thôøi kyø thöù tö : g i a i ñ o a ï n p h u ï c hoài .
CHẨN ĐOÁN BỎNG
 Chaån ñoaùn
 Chaån ñoaùn ñoä saâu cuûa boûng

 Chaån ñoaùn dieän t í c h boûng

 Ñaùnh giaù möùc ñoä boûng

 Vò trí boûng (maët, ñöôøng hoâ haáp,

baøn t a y , baøn chaân, vuøng TSM)

Chaån ñoaùn ñoä saâu cuûa
boûng
Chaån ñoaùn dieän t í c h
boûng
Chaån ñoaùn dieän t í c h
boûng
Chaån ñoaùn dieän t í c h
boûng
P h ö ô n g phaùp tính döïa t h e o caùc c o n
soá 1,3,6,9,18 GS Leâ Theá Trung
(1965)
Loøng baøn t a y , m u baøn t a y , maët tröôùc coå
, boä
phaän sinh d u ï c , taàng sinh moân =1%
Maët, ñaàu (phaàn coù toùc), caúng t a y, caùnh
t a y, baøn chaân = 3%
Ñuøi , moät c h i treân = 9%
Buïng+ngöïc , l ö n g + 2 moâng , c h i döôùi =
 Chaån ñoaùn

Nhöõng yeáu toá ñeå ñaùnh giaù

boûng :

- Dieän t í c h boûng
- Ñoä saâu cuûa boûng
- Vò trí boûng
- T h ö ô n g toån ñ i keøm
ĐIỀU TRỊ BỎNG
 Ñieàu
trò
1- Sô cưùu
2 – Caáp cưùu
3 – Chaêm soùc veát t h ư ô n g
boûng
4 – Phaãu thuaät
 Ñieàu
trò
1- Sô cưùu :
-Loaïi boû n g u y e â n nhaân gaây boûng.
-Baûo veä veát boûng traùnh nhieãm
truøng
-Phoøng vaø choáng soác boûng : giưõ aám
c h o beänh nhaân vaø giaûm ñ a u .
-C h u y e å n beänh nhaân veà n g a y tuyeán
beänh vieän gaàn nhaát
 Ñieàu
2 - trò
Caáp cöùu boûng :
-Khaùm vaø ñaùnh giaù mưùc ñoä boûng cuøng
caùc t h ư ô n g toån keát hôïp .
-Boûng nheï: chaêm soùc veát t h ư ô n g
-Boûng naëng:
*Hoài sưùc hoâ haáp: thôû o x i g e n
100%, ñaët
noäi khí quaûn hoaëc môû khí quaûn giuùp thôû.
*Choáng soác boûng: boài hoaøn nưôùc vaø
ñieän giaûi, giaûm ñ a u ñôùn c h o beänh nhaân.
 Coâng thưùc B r o o k e
2 4 giôø
d d ñieän ñaàu
1,5ml x P k g x S %
giaûi d d k e o 0,5ml x P k g x S %
d d G l u c o s e 5% 2000ml
(8 giôø ñaàu ½ , 8 giôø keá ¼ , 8 giôø cuoái ¼ )

2 4 giôø sau
d d k e o vaø d d ñieän giaûi = ½ n h u caàu 24 giôø
ñaàu
d d G l u c o s e 5% 2000ml
 Coâng thưùc P a r k l a n d

24 giôø ñaàu
d d L a c t a t e Ringer: 4ml x P k g x S %

24 giôø s a u
d d keo 0,5ml x P k g x S %
d d G l u c o s e 5% 2000ml
 Ñieàu
 Thuoác giaûm ñ a trò
u vaø a n thaàn : caàn thieát c h o
boûng từ ñoä II trôû leân, c h o nhieàu lieàu nhoû h ô n
laø moät lieàu lôùn (laøm khoù t h e o doõi tri giaùc).
 Khaùng sinh: khaùng sinh n g a y từ ñaàu ñoái vôùi
caùc trưôøng hôïp coù n g u y c ô nhieãm truøng
c a o (ngưôøi lôùn tuoåi, boûng roäng vaø saâu, coù oå
nhieãm truøng trưôùc ñoù).
 SAT : neân duøng n g a y từ ñaàu
 Saên soùc veát bỏng
Baêng : veát boûng caàn ñ ư ô ï c rưûa saïch , phaù caùc
noát phoàng nưôùc. S a u ñoù ñaép g a ï c taåm caùc
loaïi thuoác môõ h a y thuoác môõ coù khaùng sinh ,
ôû ngoaøi laø lôùp boâng voâ truøng daøy ñeå huùt
dòch , ngoaøi cuøng laø baêng t h u n eùp nheï .
.Caàn t h e o doõi saùt t ì nh traïng baêng neáu thaáy baêng
ưôùt, coù muøi ,beänh nhaân ñ a u … phaûi t h a y
baêng laïi toaøn boä .
 Saên soùc veát boûng

P h ư ô n g phaùp ñeå traàn : s a u

khi laøm saïch veát t h ư ô n g , boâi
thuoác roài ñeå traàn t r o n g
moâi trUôøng saïch vaø ñaép caùc
maøng sinh hoïc n h ư maøng oái
ñoâng khoâ , d a h e o ñaõ xử lyù …
 Saên soùc veát boûng

Boûng saâu : caùc tröôøng hôïp boûng

ñoä III trôû leân khi laønh ñeå laïi seïo ,
cho neân caàn ñöôïc chuyeån sôùm
ñeán cô sôû chuyeân khoa boûng
ñeå coù nhöõng can thieäp thích
hôïp traùnh di chöùng veà sau .
 Ghép da

• Chỉ định cho những trường hợp bỏng sâu ( độ 4)

• Ghép da mỏng hoặc ghép da dầy (có cuống

mạch)
• Ghép da tự thân hoặc ghép da đồng loại
 Bieán chưùng
1 S u y thaän caáp
2 Bieán chưùng ôû phoåi vaø boûng hoâ
haáp :
-Bieán chưùng ôû phoåi
-Boûng hoâ haáp
3 Bieán chưùng tieâu hoùa
4 Bieán chưùng nhieãm truøng