Դիսֆագիայի

Ներածություն

Աստղիկ Բժշկական Կենտրոն

20/1/2024

Նատալի Հալաջյան
Ronald Reagan UCLA West LA Veterans
Medical Center Affairs Medical Center
 Ո՞րն է
ամենակենտրոնական
արտահայտությունը,
որը կարող է հնչեցնել
բժշկական
մասնագետը:

Չգիտեմ!
 1. Կուլ տալ
- բոլոր գործընթացները,
գործառույթները և
գործողությունները, որոնք կապված են
կուլ տալու սննդի/նյութի ներմուծման
հետ, ներառյալ պատրաստումը և
տեղափոխումը ստամոկս

2. Բոլուս (մաստիկացված/
ծամած սնունդ)
- սնունդ, հեղուկ կամ նյութ, որը
տեղադրված է բերանը կուլ
տալու համար
- Պատրաստ է կուլ տալու
3. Դիսֆագիա /dɪsfe͡ ɪdʒiɑ/
- Կուլ տալու դժվարություն

4. Կուլ տալու խանգարում

- դիսֆունկցիա՝ ֆիզիոլոգիական
փոփոխության արդյունք
մկանները, որոնք անհրաժեշտ են
կուլ տալու համար

● Բոլուսի շարժման
հետաձգում, երբ այն
անցնում է միջից բերանը
դեպի ստամոքս
● Բոլուսի սխալ ուղղում (դեպի
շնչուղիներ)
 Դիսֆագիա ընդդեմ Կուլ տալու խանգարում
- կարող է ներառել բերանի, կոկորդի, խռչակի, կամ/և
կերակրափողի նշաններ և ախտանիշներ

– Նշան ընդդեմ ախտանիշ

Կուլ տալու
Դիսֆագիա
խանգարում
կուլ տալու կուլ
դժվարությու ախտանիշ նշան տալու
ն դիսֆունկցի
ա
 Ո՞ր պոպուլյացիաներն են
ազդվում դիսֆագիայից:

Մեծահասակներ: Երեխաներ:
– Ուղեղի վնասվածք, – Վաղաժամ ծնունդ/ցածր քաշ,
դեգեներատիվ հիվանդություններ,
ուղեղային կաթված, գանգուղեղային
կառուցվածքային
աննորմալություններ և այլն: անոմալիաներ, զարգանալու
•O րինակ՝ ինսուլտ, ուղեղի
ձախողում/ մանկական
տրավմատիկ վնասվածք, ամիոտրոֆիկ
կողային սկլերոզ, Պարկինսոնի թերսնուցում, զարգացման
հիվանդություն, Ալցհեյմերի դեմենսիա, խանգարում
գլխի և պարանոցի քաղցկեղ,
տրախեոստոմիա և ձայնային ծալքերի • Հաշվարկված է, որ ուղեղային
դիսֆունկցիա։ կաթված ունեցող երեխաների 85-
90%-ը ինչ-որ պահի ունենում է կուլ
Դիսֆագիայի
հետևանքները
Դիսֆագիայի հետևանքները
- թերսնուցում և
ջրազրկում
- ասպիրացիոն
թոքաբորբ
- ընդհանուր
առողջության
վատթարացում
- թոքերի քրոնիկ
հիվանդություն
- խեղդում և նույնիսկ
մահ
- Անտարբերություն
Դիսֆագիան կարող է
նաև ավելացնել
խնամողի
ծախսերն ու
բեռը և կարող է
պահանջել զգալի
ապրելակերպի
փոփոխություննե
ր հիվանդի և հիվանդի
ընտանիքի համար:
Նախնական
թեստի
անցկացում
 - դիսֆագիայի առկայության
հավանականությունը,
Կուլ տալու սկրինինգը
նվազագույն ինվազիվ - արդյոք հիվանդը
պահանջում է ուղեգիր՝ կուլ
պրոցեդուրա է, որը տալու հետագա
թույլ է տալիս արագ գնահատման համար, և

որոշել...
- արդյոք հիվանդը
պահանջում է ուղեգիր
սննդային կամ հիդրացիոն
աջակցության համար:
 Սքրինինգի ընթացակարգեր
★ Հարցաթերթիկներ կամ հարցազրույցներ
★ Բժշկական պատմության վերանայում
★ հիվանդի զգոնության մակարդակի դիտարկում
★ Կամային հազի և սեկրեցիայի կառավարման
գնահատում
★ Գագաթային ռեֆլեքսային կամ ֆարինգիալ
սենսացիայի գնահատում
★ Դիտարկում հազի բացահայտ նշանների
համար
★ Ձայնի որակի փոփոխությունների դիտարկում
Հարցեր?

մեկնաբանություններ
?
Դիսֆագիայի
հետևանքները
հոգեբանական
դիտանկյունից
➔ դեպրեսիա
➔ անտարբերություն
➔ հաճույքի նվազում
➔ Շփոթվածություն
➔ անհանգստություն
և/կամ մեկուսացում՝
կապված ուտելու
կամ խմելու հետ
 Հարցեր?

մեկնաբանություններ
?
Լոգոպեդի դերը
դիսֆագիայի
կառավարման
թիմում՝ որպես
առանցքային
մասնագետ
Ինչու՞ ենք ➔ Առողջության ռիսկ

մենք հոգ ◆ Ասպիրացիա

◆ Ջրազրկում
տանում ◆ Թերսնուցում
դիսֆագիայ ➔ Կյանքի որակը

ի մասին: ◆ Սովորական
մեծահասակների
համար՝ 580 կուլ ամեն օր
◆ Սոցիալական
կարիքները
Լոգոպեդների առաջնահերթությունները
և մտահոգությունները

Ադեկվատ Հիվանդի
անվտանգությու
սնուցում և ն կերակրում
խոնավացում
(մեծահասակներ)
 Դիսֆագիայի թիմը

★ Լոգոպեդ
★ Ծնողներ/խնամակալներ/ընտանիք
★ Բժիշկներ/բժշկական մասնագետներ
○ Նյարդաբան, թոքաբան, ԼՕՌ, ռադիոլոգ,
մանկաբույժ, գաստրոէնտերոլոգ, դիմածնոտային
պրոթեզավորում
★ Բուժքույր
★ Օկուպացիոն թերապևտ/Ֆիզիկական
թերապևտ/Շնչառական թերապևտ
★ Սննդաբան/Դիետոլոգ
★ Խորհրդատուի այլ մասնագիտություններ
○ Սոցիալական աշխատանք, հոգեբուժ
 Լոգոպեդների դերը կուլ տալու խանգարումների մեջ

❖ Կուլ տալու կլինիկական գնահատում

❖ Կատարել անհրաժեշտության դեպքում գործիքային գնահատումներ
❖ Բացահայտել նորմալ և աննորմալ կուլ տալու անատոմիան և ֆիզիոլոգիան
❖ Բացահայտել հնարավոր խանգարումների նշանները կուլ տալու բանավոր և
ֆարինգիալ փուլերում
❖ Կառավարման վերաբերյալ որոշումներ կայացնել (օրինակ՝ սննդակարգի
մակարդակը և այլն)
❖ Մշակել բուժման ծրագիր
❖ Ապահովել բուժումը, փաստաթղթավորել առաջընթացը և որոշել աշխատանքից
ազատման համապատասխան չափանիշները
❖ Ուսուցանել/խորհուրդ տալ հիվանդներին և ընտանիքին
❖ Կրթել այլ մասնագետների
❖ Ծառայել որպես թիմի մաս
❖ Զարգացնել գիտելիքը՝ հիմնված հետազոտական գործունեության
​ միջոցով
(ապացույցների վրա հիմնված պրակտիկա)