მოგესალმები

თ!
ავტორი:
გაბრიელ
ხახნელიძე
 საქართველოს
დამოუკიდებლობ
ის აღდგენა 1991
წელი
 შესავალი(როდის
მოიპოვა
საქართველომ
დამოუკიდებლობა)
• საქართველო
დამოუკიდებელ
რესპუბლიკად გამოცხადდა,
1918 წლის 26 მაისს.
მოსახლეობა 2,5 მლნ-ს
შეადგენდა, ფართობი -
107,600კვ.კმ-ს. დედაქალაქი
კვლავინდებურად თბილისი
იყო, სახელმწიფო ენა კი
ქართული.
• დროშის ალმის ფერი
სოციალ-დემოკრატიულ საქართველოს
მოძრაობასთან უნდა რესპუბლიკის
ყოფილიყო შეხამებული, სამფეროვანი
ამიტომ ეროვნულმა საბჭომ დროშა
ალმის ფონად გვიანი
პერიოდის ქართლის
სამეფოს დროშის
მოწითალო-შინდისფერი
შეარჩია. ექვთიმე
თაყაიშვილისა და ივანე
ჯავახიშვილის
კონსულტაციით,
ტრადიციული შავი და
თეთრი ფერები მიამამატეს.
 • საქართველომ
დამოუკიდებელ
სახელმწიფოდ, სულ მცირე 3
1921 წლის 25 თებერვალი
წელი იარსება. 1921 წლის
15 თებერვალს
საქართველოში წითელი
არმიის ნაწილები შეიჭრა,
დაიწყო საბჭოთა რუსეთ-
საქართველოს ომი. 25
თებერვალს წითელი არმიის
დანაყოფებმა თბილისი
აიღეს და ქვეყანაში
კომუნისტური მმართველობა
დამყარდა, ჩამოყალიბდა
საქართველოს საბჭოთა
სოციალისტური
რესპუბლიკა.
 • საბჭოთა კავშირის დაშლა —
XX საუკუნის 80-იან და 90-
იან წლებში საბჭოთა
სსრკ-ის დაშლა კავშირის საზოგადოებრივ-
პოლიტიკურ ცხოვრებაში
მომხდარმა პროცესებმა
გამოიწვია 1991 წლის 26
დეკემბერს საბჭოთა
კავშირის დაშლა და მის
ნაცვლად 15
დამოუკიდებელი და 4
თვითგამოცხადებული ან
ნაწილობრივ აღიარებული
სახელმწიფოს
ჩამოყალიბება.
 • 1983 წლის 18-19 ნოემბერს
თვითფრინავის ბიჭები მომხდარი სამგზავრო
(მე გადმოვცურავ ზღვას) თვითმფრინავის გატაცების
მცდელობა. საბჭოთა კავშირიდან
თავის დაღწევის მიზნით 7
ქართველის მონაწილეობით
გატაცებული იქნა თვითმფრინავი
ტუ-134 თვითმფრინავის
გატაცებაში სულ 7 ახალგაზრდა
ქართველი მონაწილეობდა,
რომელთა შორის იყო 6 მამაკაცი
და 1 ქალი: გეგა კობახიძე, დავით
მიქაბერიძე, სოსო წერეთელი,
კახა ივერიელი, პაატა ივერიელი,
გია ტაბიძე და თინა ფეტვიაშვილი.
1989 წლის აპრილის
1989 წლის 9 აპრილი
დასაწყისში ეროვნულმა
მოძრაობამ რუსთაველის
გამზირზე დამოუკიდებელობის
მოთხოვნით მიტინგები
დაიწყო, რაც ეროვნულ
დამოურჩილებლობაში
გადაიზარდა. საქართველოს
ხელისუფლებამ დახმარება
მოსკოვს თხოვა.
 • 1989 წლის 9 აპრილს
რუსთაველის პროსპექტზე
1989 წლის აპრილი თავი მოუყარეს მოსკოვიდან
ჩამოყვანილი შინაგანი
ჯარების სპეცდანიშნულების
1900 ჯარისკაცს. დილის 4
სათზე დამსჯელმა
ნაწილებმა მომიტინგეებს
ყველა მხრიდან შემოარტყეს
ალყა და დარბევა დაიწყო.
როცა მოედანი გაწმინდეს,
21 უსულო სხეული
აღმოაჩინეს აქედან უმეტესი
ქალები და ბავშვები იყვნენ.
 • 1991 წლის 31 მარტს საქართველოში ჩატარდა
რეფერენდუმი, რომლის დროსაც მოსახლეობას
პასუხი უნდა გაეცა კითხვაზე, სურდა თუ არა
დამოუკიდებლობის დამოუკიდებლობის აღდგენა 1918 წლის 26 მაისის
დამოუკიდებლობის აქტის საფუძველზე.
აღდგენის აქტის რეფერენდუმში მონაწილეობა მიიღო მოსახლეობის
მიღება საერთო რაოდენობის 90,3-მა პროცენტმა,
რომელთაგან 98,9 პროცენტმა კითხვას დადებითად
უპასუხა. ამის საფუძველზე, 1991 წლის 9 აპრილს
მიღებულ იქნა საქართველოს სახელმწიფოებრივი
დამოუკიდებლობის აღდგენის აქტი. 1918 წლის 26
მაისის დამოუკიდებლობის აქტის საფუძველზე
საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენა იმას
ნიშნავდა, რომ საქართველოს სახელმწიფო
დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ იქნებოდა
1918-1921 წლებში არსებული საქართველოს
დემოკრატიული რესპუბლიკის სამართალმემკვიდრე,
თუმცა საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ
მსოფლიოს სახელმწიფოებმა და გაერომ
საქართველოს დამოუკიდებლობა ცნეს არა როგორც
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის
სამართალმემკვიდრის, არამედ როგორც
საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური
რესპუბლიკის სამართალმემკვიდრე
საქართველოს • ზვიად გამსახურდია დაიბადა
პირველი 31 მარტს, 1939 წელს,
პრეზიდენტი ქალაქ თბილისში.
ქართველი მეცნიერ-
ფილოლოგი, მწერალი,
მთარგმნელი, პოლიტიკოსი,
დისიდენტი. საქართველოს
ეროვნულ
განმათავისუფლებელი
მოძრაობის ერთ-ერთი
ლიდერი, საქართველოს
პირველი პრეზიდენტი (1991-
1992) საქართველოს
ეროვნული გმირი.
 მერაბ კოსტავა დაიბადა 26 მაისს, 1939
წელს თბილისში. ქართველი საზოგადო
მერაბ კოსტავა
მოღვაწე, საქართველოს ეროვნული
გმირი, ასევე დისიდენტი და
უფლებადამცველი, მუსიკათმცოდნე,
პოეტი. საქართველს ეროვნულ-
განმათავისუფლებელი მოძრაობის
ყველაზე გამორჩეული ლიდერი.
კოსტავა იბრძოდა საქართველოს
დამოუკიდებლობისთვის, ეწეოდა
დისიდენტურ და ადამიანის უფლებათა
დამცველ საქმიანობას, ებრძოდა
საქართველოში დამყარებულ საბჭოთა
რეჟიმს, საკუთარი შეხედულებებისსა
და ფასეოულობებისთვის რამდენჯერმე
დააპატიმრეს და გადაასახლეს.
 • ჟიული შარტავა დაიბადა 7
ჟიულ შარტავა მარტს, 1944 წელს ქალაქ
თბილისში. საქართველოს
ეროვნული გმირი,
ქართველი პოლიტიკოსი,
სახელმწიფო და საზოგადო
მოღვაწე, აფხაზეთის
ავტონომიური რესპუბლიკის
მინისტრთა საბჭოს და
თავდაცვის საბჭოს
თავმჯდომარე, გენერალ-
მაიორი.
ქვეყნის საგარეო
• შევარდნაძემ მოახერხა დასავლეთის
კურსი ქვეყნებთან ურთიერთობების სწრაფად
დამყარება. 23 მარტს საქართველო
აღიარა ევროპის ეკონომიკურმა
თანამეგობრობამ. აპრილში გაიხსნა აშშ-
ის საელჩო საქართველოში. 25 მაისს
საქართველოს ეწვია აშშ-ის
სახელმწიფო მდივანი ჯეიმზ ბეიკერი.
საქართველოში ჩამოვიდნენ გერმანიის
საგარეო საქმეთა მინისტრი ჰანს-
დიტრიხ გენშერი და თურქეთის
პრეზიდენტი სულეიმან დემირელი. 30
ივლისს გაფორმდა საქართველო-
თურქეთის ხელშეკრულება, 31 ივლისს
საქართველო გახდა გაეროს 179-ე
წევრი. ყოფილი საბჭოთა
რეპსუბლიკებიდან საქართველო
ყველაზე ბოლო იყო, რომელიც გაეროში
მიიღეს.
 • საქართველოს ხელისუფლებასა და
საზოგადოებაში გაღვივებული დაპირისპირება
1991 წლის დასასრულს და 1992 წლის
ხელისშემშლელი დასაწყისში სამოქალაქო ომში გადაიზარდა.
მოვლენები ჯაბა იოსელიანის გასამხედროებული
აფხაზეთის ომი 1992- შენაერთის, „მხედრიონის“ აქტიური
1993(სამოქალაქო ომი) მონაწილეობით, პრეზიდენტი ზვიად
ომის წინა ვითარება გამსახურდია ხელისუფლებას ჩამოაშორეს. ის
იძულებული გახდა სასწრაფოდ დაეტოვებინა
თბილისი. ჯაბა იოსელიანი, ერთ-ერთი იყო, ვისი
ინიციატივითაც ქვეყანაში საბჭოთა კავშირის
ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრი,
საქართველოს კომპარტიის ცენტრალური
კომიტეტის ყოფილი მდივანი, ედუარდ
შევარდნაძე მოიწვიეს. მიზეზად საერთაშორისო
არენაზე შევარდნაძის ავტორიტეტი დასახელდა.
შევარდნაძე საქართველოში 1992 წლის მარტში
დაბრუნდა და სახელმწიფო საბჭოს ჩაუდგა
სათავეში. საბჭოს ძალაუფლება საქართველოს
უმეტეს ნაწილზე ვრცელდებოდა აფხაზეთის,
სამხრეთ ოსეთისა და აჭარის გარდა.
 1992-1993
სამოქალაქო ომი
• 1992 წლის 21 თებერვალს
საქართველოს მმართველმა
სამხედრო საბჭომ გამოაცხადა
საქართველოს სსრ-ს 1978 წლის
კონსტიტუციის გაუქმებისა და
საქართველოს დემოკრატიული
რესპუბლიკის 1921 წლის
კონსტიტუციის აღდგენის შესახებ.
საპასუხოდ, 1992 წლის 23 ივლისს
აფხაზეთის უმაღლესმა საბჭომ
ძველი, 1925 წლის კონსტიტუცია
აღადგინა. ეს გადაწყვეტილება
თბილისმა ორ დღეში გააუქმა,
რასაც სოხუმში უარყოფითი
სამოქალაქო ომი
• ამასობაში სამეგრელოში, ზვიად
გამსახურდიას მშობლიურ მხარეში,
გრძელდებოდა სამოქალაქო ომი.
გამსახურდიას მომხრეებს დაკავებული
ჰქონდათ ზუგდიდი; ხშირი იყო
დივერსიები, მათ შორის აფხაზეთის
რკინიგზაზე და ხელისუფლების
წარმომადგენლებზე თავდასხმა. 9
ივლისს გაიტაცეს ვიცე-პრემიერი,
ალექსანდრე კავსაძე, ხოლო ორი დღის
შემდეგ მძევლად აიყვანეს
ხელისუფლების კიდევ 12
მაღალჩინოსანი, მათ შორის შინაგან
საქმეთა მინისტრი, რომან გვენცაძე და
• ომი წელიწადზე მეტ ხანს გაგრძელდა. 1992
წლის სექტემბრის დასაწყისში რუსეთის
პრეზიდენტის ელცინის ინიციატივით მოსკოვში
ერთმანეთს შეხვდნენ შევარდნაძე და არძიბნა.
მათ სამშვიდობო შეთანხმებას მოაწერეს ხელი.
ხელშეკრულების თანახმად, საომარი
მოქმედებები უნდა შეწყვეტილიყ, ორივე მხარეს
მძიმე საბრძოლო ტექნიკა უნდა გაეყვანა.
ხელშეკრულების დადების შემდეგ ქართველების
მიერ კონტროლირებადი აფხაზეთის
ტერიტორიიდან ტექნიკა და ჯარის დიდი ნაიწლი
გაიყვანეს, გახიზნული მოსახლეობა დაბრუნდა
და მშვიდობიან ცხოვრებას დაუბრუნდა, 15
სექტემბერს სკოლებში სწავლაც კი დაიწყო.
მაგრამ აფხაზურმა მხარემ შეთანხმება
დაარღვია და 27 სექტემბერს მათმა ჯარმა
სოხუმი აიღო. შემდგომ დღეებში მათ მთელი
აფხაზეთი დაიკავეს. აფხაზეთიდან გამოიდევნა
დაახლოებით 250 000 ქართველი და სხვა
ეროვნების მოქალაქე. აფხაზურმა
ადმინისტრაციამ მდ. ენგურზე საზღვარი
გაავლო
 მადლობა
ყურადღებისთვი
ს!