DKT

Biyoistatistik
3. Hafta
 Tanımlayıcı İstatistikler

Yer Gösteren Ölçüler Yaygınlık Ölçüleri

Dağılım Standart Standart

Merkezi Eğilim Varyans
Aralığı Sapma Hata
Ölçüleri

Aritmetik Ortanca Tepe

Ortalama (medyan) Değeri
(mod)
 Descriptive Statistics

Measures of Location Measures of

Dispersion/Spread

Measures of Central
Tendency Standard Standard
Range Variance
Deviation Error

Mean Median Mode

Measures of Central
Tendency
Merkezi Eğilim
Ölçüleri
 Merkezi Eğilim Ölçüleri
Merkezi eğilim ölçüleri, bir veri grubunun dağılımında,
verilerin etrafında yığılma eğilimi gösterdikleri ve veri
grubunu “özetleyen” değerlerdir.
Genel itibarıyla merkezi eğilim ölçüleri verilerin orta
noktasını gösterir.
En çok kullanılan üç merkezi eğilim ölçüsü:
Aritmetik ortalama, Ortanca (medyan)
ve Tepe Değeri (Mod)

Biostatistics
Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences
Wayne W. Daniel
 Measures of Central Tendency

A measure of central tendency is a descriptive statistic that

describes the average, or typical value of a set of scores
A measure of central tendency is a measure which indicates
where the middle of the data is.
The three most commonly used measures of central
tendency are:
The Mean, the Median, and the Mode.

Biostatistics
Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences
Wayne W. Daniel
 Aritmetik Ortalama
 Aritmetik ortalama, veri setindeki tüm
değerlerin toplanması ve bu toplamın veri
sayısına bölünmesiyle elde edilir.
Örnek 2:
9 kişinin yaşları
12, 13, 11, 12, 14, 29, 12, 13, 11 olsun.
Buna göre yaş ortalaması

12 + 13 + 11 + 12 + 14 + 29 + 12 + 13 + 11
=
9

= 14,11 yıl
http://www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr/lisans/beslenme/
 Aritmetik ortalama dağılımdaki tüm
değerleri dikkate alır. Ancak dağılımdaki
aşırı değerlerden etkilenir. Bu dağılımda
29 yaş aşırı bir değerdir ve ortalamayı
etkiler ve aritmetik ortalamanın yüksek
çıkmasına neden olur.

http://www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr/lisans/beslenme/
The Mean:
It is the average of the data.

Example:
Here is a random sample of size 10 of ages, where
 1 = 42,  2 = 28,  3 = 28,  4 = 61,  5 = 31,
 6 = 23,  7 = 50,  8 = 34,  9 = 32,  10 = 37.

= (42 + 28 + … + 37) / 10 = 36.6

Biostatistics
Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences
Wayne W. Daniel
Calculating the Mean
• Calculate the mean of the following data:
1 5 4 3 2
• Sum the scores (X):
1 + 5 + 4 + 3 + 2 = 15
• Divide the sum (X = 15) by the number of scores (N = 5):
15 / 5 = 3
• Mean = 3
Properties of the Mean:
• Uniqueness. For a given set of data there is one and
only one mean.
• Simplicity. It is easy to understand and to compute.
• Affected by extreme values. Since all values enter
into the computation.
Example: Assume the values are 115, 110, 119, 117, 121 and 126.
The mean = 118.
But assume that the values are 75, 75, 80, 80 and 280. The mean = 118,
a value that is not representative of the set of data as a whole.

Biostatistics
Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences
Wayne W. Daniel
 Ortanca
Bir veri grubu küçükten büyüğe sıralandığında,
terim sayısı tek ise ortadaki sayı, çift ise ortadaki
iki sayının toplamının yarısıdır.

Örnek 3:
9 kişinin yaşları küçükten büyüğe doğru
sıralandığında

11, 11, 12, 12, 12 , 13, 13, 14, 29

Gözlem sayısı tektir. Ortanca =(9+1)/2=5. değer

http://www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr/lisans/beslenme/
 Denek sayısı çift olduğunda

Denek sayısı 10 ve yaşlar aşağıdaki gibi olsaydı

12, 13, 11, 12, 14, 29, 12, 13, 15 11

Yaşlar sıraya dizildiğinde

11 11 12 12 12 13 13 14 15 29

Denek sayısı çift olduğundan

Ortanca (n/2)=5. ve (n+2)/2=6. değerlerin

12 + 13 12,5
ortalamasıdır. Ortanca = =
2 http://www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr/lisans/beslenme/
 Ortanca, dağılımın
orta noktası hakkında bilgi verir.
ve aşırı değerlerden etkilenmez.

Bu nedenle dağılımda aşırı gözlemlerin

bulunduğu durumlarda, ortalama ölçüsü
olarak ortancanın kullanılması daha
doğrudur.

http://www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr/lisans/beslenme/
The Median:
When ordering the data, it is the observation that divide the set of
observations into two equal parts such that half of the data are
before it and the other are after it.
* If n is odd, the median will be the middle of observations. It will be
the (n+1)/2 th ordered observation.
When n = 11, then the median is the 6th observation.
* If n is even, there are two middle observations. The median will be
the mean of these two middle observations. It will be the (n+1)/2 th
ordered observation.
When n = 12, then the median is the 6.5th observation, which is an
observation halfway between the 6th and 7th ordered observation.

Biostatistics
Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences
Wayne W. Daniel
Example:
For the same random sample, the ordered observations will
be as:
23, 28, 28, 31, 32, 34, 37, 42, 50, 61.
Since n = 10, then the median is the 5.5th observation, i.e. =
(32+34)/2 = 33.
Properties of the Median:
• Uniqueness. For a given set of data there is one and
only one median.
• Simplicity. It is easy to calculate.
• It is not affected by extreme values as is the
mean. Biostatistics
Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences
Wayne W. Daniel
Median Example
• What is the median of the following scores:
10 8 14 15 7 3 3 8 12 10 9
• Sort the scores:
15 14 12 10 10 9 8 8 7 3 3
• Determine the middle score:
middle = (N + 1) / 2 = (11 + 1) / 2 = 6
• Middle score = median = 9
Median Example
• What is the median of the following scores:
24 18 19 42 16 12
• Sort the scores:
42 24 19 18 16 12
• Determine the middle score:
middle = (N + 1) / 2 = (6 + 1) / 2 = 3.5
• Median = average of 3rd and 4th scores:
(19 + 18) / 2 = 18.5
 Tepe Değeri

• Tepe değeri dağılımda en fazla tekrarlanan

değerdir.

Örnek 4:
9 kişinin yaşları
12, 13, 11, 12, 14, 29, 12, 13, 11 olsun.
Buna göre en çok tekrarlanan 12 olduğu için tepe
değeri 12’dir.

http://www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr/lisans/beslenme/
• Her gözlemin tekrar sayısı aynı ise o veri
setinde tepe değeri yoktur.
• En yüksek sayıya sahip tek bir değerin olduğu
dağılımlara tek tepeli dağılım, en yüksek sayıya
sahip iki değerin olduğu dağılımlara iki tepeli
dağılım denir. Bu durum ikiden fazla değerde
ortaya çıkarsa çok tepeli dağılım adını alır.
• Tepe değeri, aritmetik ortama ve ortancaya
göre daha az kullanılan bir ortalama ölçüsüdür.
• Özellikle niteliksel verilerde merkezi eğilim
ölçüsü olarak kullanılır
http://www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr/lisans/beslenme/
The Mode:
It is the value which occurs most frequently.
If all values are different there is no mode.
Sometimes, there are more than one mode.
Example:
For the same random sample,
23, 28, 28, 31, 32, 34, 37, 42, 50, 61
the value 28 is repeated two times, so it is the mode.
Properties of the Mode:
• Sometimes, it is not unique.
• It may be used for describing qualitative data.
Biostatistics
Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences
Wayne W. Daniel
 Tepe Değerin Niteliksel Veri Setinde
Kullanımı
Şampuan Kişi Sayısı
20 Kişinin Kullandıkları Şampuana Pantene 2
Göre Dağılımı Rejoice 2
Palmolive 2
Head & Shoulders 3
Dove 1
Tepe değer İpek 7
Others 2
 6

The Mode 5

Frequency
• The mode is the score
that occurs most 3
frequently in a set of
data 2

0
75 80 85 90 95
Score on Exam 1

Greg C Elvers, Ph.D.

 6
Bimodal Distributions
5

• When a distribution 4

Frequency
has two “modes,” it is
called bimodal 3

0
75 80 85 90 95
Score on Exam 1
Greg C Elvers, Ph.D.
 6

Multimodal Distributions 5

Frequency
• If a distribution has
3
more than 2 “modes,”
it is called multimodal 2

0
75 80 85 90 95
Score on Exam 1

Greg C Elvers, Ph.D.

https://www.slideshare.net/lemtot123/chapter-4-49756719
Normal dağılımda üç merkezi
eğilim ölçüsü aynı değere sahiptir
Excel Uygulamaları