วรร content

คดี
โคลงโลก
ณ นิติ
 วรรณคดี ๏
INFORMATIO
โลกนิติ แปลว่าN ระเบียบ รูปแบบคำ
แบบแผนแห่งโลก ประพันธ์
โคลงสี่สุภาพ
เป็ นคัมภีร์คำสอนของอินเดีย
พระนิพนธ์ ผังโคลงสี่สุภาพ
พระเจ้าบรมวงค์เธอ
โดย กรม
พระยาเดชาดิศร
คุณค่าทาง
มีคำสอนที่สามารถนำไป
เนื้อหา
จุดประสงค์
ใช้ในชีวิตประจำวันได้
ใช้สั่งสอนประชาชน
 วรรณคดี
content
ปลาร้าพันห่อด้วย ใบคา ใบพ้อพันห่อหุ้ม
ใบก็เหม็นคาวปลา คละคลุ้งกฤษณา
คือคนหมู่ไปหา หอมระรวยรสพา
คบเพื่อน พาล
นา เพริศด้วย
ได้แต่ร้ายร้ายฟุ้ง คือคนเสพเสน่หา
เฟื่องให้เสีย
แปลพงศ์ฯการคบคนชั่วหรือคนพาล แปล การคบคนดีย่อมนำซึ่ง
นักปราชญ์
ย่อมนำมาซึ่งความมัวหมอง พา ความสุขและชื่อเสียง
ความสุขซาบฤาม้วย ตรงกับดุจไ
ให้เสื่อมเสียไปถึงวงศ์ตระกูล สำนวนคบบัณฑิต
กลิ่นหอม๚ บัณฑิตพา
ไปหาผล
 วรรณคดี
content
ผลเดื่อเมื่อสุกไซร้ ขนุนสุกสล้างแห่ง
มีพรรณ
ภายนอกแดงดูฉัน ชาดบ้ายสาขา
ภายในย่อมแมลงวัน ภายนอกเห็นหนามหนา
หนอนบ่อน
ดุจดังคนใจร้าย หนั่นแท้
นอกนั้นดู
งาม๚ ภายในย่อมรสา
แปล การคบการคบคนอย่ามอง แปล ผลขนุนสุกดูภายนอกเห็น
เอมโอช
เพียงความงดงามภายนอก ตรง แต่หนามแหลม
สาธุชนนั้นแล้
กับสำนวนรู้หน้าไม่รู้ใจ หรือข้าง แต่เนื้อขนุนภายในมีรสชาติหอม
เลิศด้วยดวงใจ
หวานเปรียบเหมือน
นอกสุกใสข้างในเป็ นโพรง
คนที่รูปกายภายนอกอาจไม่
 วรรณคดี
content
ยางขาวขนเรียบร้อย ดูดี รูปแร้งดูร่างร้าย
ภายนอกหมดใสสี รุงรัง าย
เปรียบฝ้
กินสัตว์เสพปลามี ชีวิตภายนอกเพียงพึงชัง ชั่วช้
เฉกเช่นชนชาติร้าย เสพสัตว์ที่มรณัง
นอกนั้นนว
ลงามฯ นฤโทษ
แปล นกกระยางมีขนสีขาวดังปุย แปล นกแร้งมีรูปร่างรกรุงรัง น่า
ดังจิตสาธุชนกล้า
ฝ้ าย เห็นแต่ภายนอกก็ว่าขาวสะอาด เกลียดแต่กินสัตว์ที่ตายแล้วเป็
กลั่นสร้างทางผล ฯ น
ดีแต่กินปลาและสัตว์มีชีวิตเป็ น อาหาร จึงไม่เป็ นบาปเป็ นกรรมแก่
อาหาร เปรียบเช่น ตัว เปรียบเช่นคนที่มีชีวิตอยู่ในวง
คนรูปร่างหน้าตาผิวพรรณดี แต่มี แวดล้อมของคนชั่ว มุ่งประกอบ
 วรรณคดี
content
พระสมุทรสุดลึกล้น คณนา ห้ามเพลิงไว้อย่าให้ มี
สายดิ่งทิ้งทอดมา ควันหยั่งได้
เขาสูงอาจวัดวา ห้ามสุริยแสงจันทร์
กำหนด ส่อง
จิตมนุษย์นี้ไซร้ ไซร้
ยากแท้หยั่งถึง ฯ
ห้ามอายุให้หัน
แปล แม้มหาสมุทรจะลึกเพียง แปล สามารถห้ามไฟไม่ให้มี
คืนเล่า
ใดก็ตาม มนุษย์ก็สามารถวัด ควัน ห้ามพระอาทิตย์
ห้ามดั่งนี้ไว้ได้ จึ่งห้า
ความลึกได้ ขุนเขาแม้จะสูงสุด พระจันทร์อย่าส่องแสง
นินทา ฯ ห้าม
ฟากฟ้าก็วัดความสูงของยอดได้ อายุให้หวนคืนเด็ก ห้ามทั้ง
แต่จิตมนุษย์นี้คาดเดาได้ยาก สามสิ่งนี้ได้ จึงจะสามารถห้าม
 วรรณคดี
content
คนพาลผู้บาปแท้ ทุรจิตคนใดไปเสพด้วย
ไปสู่หาบัณฑิต ค่ำเช้า คนพาล
ฟังธรรมอยู่เนืองนิตย์ บ่ซาบจักทุกข์ทนเนานาน
ใจนา
คือจวักตักข้าว ห่อนรู้รสแกง ฯ
เนิ่นแท้
ใครเสพท่วยทรงญาณ
แปล คนพาลสันดานบาป แม้จะ แปล ผู้ใดที่คบคนพาล
เปรมปราชญ์ คนพาลย่อม
สมาคมกับนักปราชญ์ ชักนำให้ได้รับ
เสวยสุขล้ำเลิศแล้
ได้ฟังธรรมคำสอนอยู่เสมอ ก็หาได้ ความเดือดร้อนรำคาญอยู่เนืองนิตย์
เพราะได้สดับดีฯ
ผู้ใดคบกับบัณฑิต บัณฑิตย่อมชักจูง
ซาบซึ่งในคำสั่งสอนนั้นไม่ เปรียบ
เช่น จวักตักข้าวตักแกงแต่ไม่รู้ ให้กระทำแต่สิ่งที่ดี จึงย่อมได้รับแต่
 วรรณคดี
content
กบเกิดในสระใต้ บัวบานนาคีมีพิษเพี้ยง สุริโย
ฤาห่อนรู้รสมาลย์ หนึ่งน้อย
เลื้อยบ่ทำเดโช
ภุมราอยู่ไกลสถาน นับโยชน์ ก็ดี
แช่มช้า
บินโบกมาค้อยค้อย เกลือกเคล้า
พิษน้อยหยิ่งโยโส
เสาวคนธ์ แมลงป่ อง
แปล กบเกิดในสระบัวที่บานสะพรั่ง แปล พญานาคมีฤทธิ์เดชร้ายแรงดั่ง
ชูแต่หางเองอ้า อวด
ส่งกลิ่นหอมตลบอบอวล ดวงอาทิตย์
อ้างฤทธี ฯ
แต่หาได้รู้รสอันหวานหอมของเกสร เลื้อยไปไหนมาไหนอย่างแช่มช้า ไม่
บัวไม่ แมลงผึ้งอยู่ไกลสระ วางท่าอวดอำนาจ
นับโยชน์ ยังได้สัมผัสกลิ่น โบยบิน ผิดกับแมลงป่ อง ที่เป็ นสัตว์มีพิษ
 วรรณคดี
content
นกน้อยขนน้อยแต่ พอตัว มิตรพาลอย่าคบให้
รังแต่งจุเมียผัว สนิทนัก
อยู่ได้
มักใหญ่ย่อมคนหัว พาลใช่มิตรอย่ามัก
ไพเพิด
ทำแต่พอตัวไซร้ กล่าวใกล้
อย่าให้คน
หยัน ฯ ครั้นคราวเคียดคุมชัก
แปล นกตัวเล็กๆ เรี่ยวแรงย่อมมี แปล
เอาโทษ ใส่นา
อย่าชิดใกล้สนิทกับคนพาล
น้อย จึงเสาะแสวงหากิ่งไม้ เพราะคนพาล
รู้เหตุสิ่งใดไซร้
ใบหญ้าทำรังพอได้อยู่อาศัยสองตัว จะไม่มีความเป็ นเพื่อน นึกเคืองเรา
ส่อสิ้นกลางสนาม
เมียผัว เกิดมาเป็ นคน เมื่อใดก็จะหาเรื่องเรา
จะทำสิ่งใดก็ให้พอเหมาะกับกำลัง รู้ความลับใดของเราก็จะเอาไปเปิด
 วรรณคดี
content
ความรู้ดูยิ่งล้ำ สินทรัพย์ สนิมเหล็กเกิดแต่เนื้อ
คิดค่าควรเมืองนับ ยิ่งไซร้ ในตน
เพราะเหตุจักอยู่กับ กายอาต-มานากินกัดเนื้อเหล็กจน
โจรจักเบียนบ่ได้ เร่งรู้เรียนเอา
กร่อนขร้ำ
บาปเกิดแต่ตนคน
แปล การใฝ่ ศึกษาหาความรู้ ไม่ว่า แปล ผลที่เกิดขึ้นกับเราย่อมมีเหตุ
เป็ นบาป
ในยุคสมัยใดการเรียน จากการกระทำ
บาปย่อมทำโทษซ้ำ
ถือเป็ นสิ่งสำคัญ ดังนั้นจึงควรขยัน ของเราทั้งสิ้น ดีย่อมได้รับผลดี
ใส่ผู้บาปเอง
ตอบแทน ทำชั่วผลที่เกิดจาก
หมั่นเพียร เพราะความรู้
ไม่มีใครสามารถขโมยไปได้และยัง การทำชั่วนั้น ย่อมกัดกร่อนใจซึ่ง
 วรรณคดี
content
เห็นท่านมีอย่าเคลิ้ม ใจตามคุณแม่หนักหนาเพี้ยง
เรายากหากใจงาม อย่าคร้าน
พสุธา
อุตสาห์พยายาม การกิจ
คุณบิดรดุจอา-
เอาเยี่ยงอย่างเพื่อนบ้าน อย่าท้อทำกิน
กาศกว้าง
คุณพี่พ่างศิขรา
แปล เมื่อเห็นผู้อื่นมั่งมีกว่าก็ไม่ควร แปล พระคุณของมารดานั้นยิ่งใหญ่
เมรุมาศ
โลภ ไม่ควรอยากมี เปรียบได้กับแผ่นดิน พระคุณของ
คุณพระอาจารย์อ้าง
อยากได้ตามคนอื่น แม้จะยากจนก็ บิดาเปรียบได้กับอากาศ พระคุณของ
อาจสู้
พี่นั้นสูง
ส าคร
ให้หมั่นทำมาหากิน
อย่าเกียจคร้านและท้อแท้ ให้รู้จักใช้ เท่ากับยอดเขาพระสุเมรุ และ
 วรรณคดี
content
อ่อนหวานมานมิตรล้น เหลือหลาย ทรัพย์มีสี่ส่วนไซร้
หยาบบ่มีเกลอกราย เกลื่อนใกล้ปูนปัน
ดุจดวงศศิฉาย ภาคหนึ่งพึงเกียดกัน
ดาวดาษ
ประดับนา เก็บไว้
สุริยาส่องดาราไร้ สองส่วนเบ็ดเสร็จสรรพ์
เพื่อร้อน
แปลแรงแสคนที่พูดจาสุภาพไพเราะย่อม แปล ให้รู้
การกิจ จักใช้ทรัพย์อย่างถูกวิธี
ใช้นา
มีเพื่อนมาก เปรียบได้กับดวงจันทร์ที่ ให้จัดสรรปันส่วน
ยังอีกส่วนควรให้
มีดาวจำนวนมากรายล้อมประดับ ในการใช้จ่าย และเก็บออมไว้ใช้
จ่ายเลี้ยงตัวตน
ต่างกับคนพูดจากระด้างหยาบคาย
ทำให้มีไม่ใครคบหาหรือสมาคมด้วย
 วรรณคดี
content
รู้น้อยว่ามากรู้ เริงใจ รักกันอยู่ขอบฟ้า
กลกบเกิดอยู่ใน สระจ้อยเขาเขียว
ไป่ เห็นชเลไกล เสมออยู่หอแห่งเดียว
กลางสมุทร
ชมว่าน้ำบ่อน้อย ร่วมห้อง
มากล้ำลึก
เหลือ ชังกันบ่แลเหลียว
ตาต่อ กันนา
แปล คนรู้น้อยแต่หลงคิดว่ารู้มาก ก็ แปล คนที่รักกันแม้จะอยู่ห่างกันสุ
เหมือนกับกบที่อยู่ เหมือนขอบฟ้ามาป้อง
หล้าฟ้าเขียว
ในสระไม่เคยเห็นทะเล จึงคิดว่าน้ำ ป่ าไม้มาบัง
ก็เหมือนอยู่ใกล้กัน ผิดกับคนที่
ในสระนี้มีมากแล้ว เกลียดกัน แม้จะอยู่
 วรรณคดี
content
โคควายวายชีพได้ เขาหนัง เพื่อนกิน สิ้นทรัพย์แล้ว
เป็ นสิ่งอันยัง แหนงหนี
อยู่ไซร้
คนเด็ดดับสูญสัง หาง่าย หลายหมื่นมี
ขารร่าง
เป็ นชื่อเสียงได้ แต่ร้ายกับดีมากได้
เพื่อนตาย ถ่ายแทนชี
วาอาตม์
แปล เมื่อวัวควายตายไปเราจะได้ แปล เพื่อนกินเมื่อเราสิ้นทรัพย์แล้
เขาและหนัง หากยาก
ก็จะหายหนี ฝากผีไข้
ยากแท้จักหา
ถ้าคนตายแล้วจะไม่มีสิ่งใดเหลืออยู่ ซึ่งมีอยู่มากมายหาง่ายนัก แต่เพื่อน
นอกจากความดี ตายที่จะฝากผี