Buohin ang salita.

A__R__K__L__UR__
-Ito ay pinaka mahalagang sektor ng ekonomiya.

P__GH__H__LAM__N
-Ito ay tawag sa pagtatanim na karaniwang kinokonsumo sa loob at labas ng
bansa.

P__GGU__UB__T
-Ito ay isang pangunahing pang ekonomikong gawain sa sektor ng agrikultura.

A__UA__ULT__RE
-Tumutukoy sa pag-aalaga at paglinang ng mga isda at iba pang uri nito.

P__GH__HA__UP__N
-Ito ay nakatutulong sa pag-supply ng ating mga pangangailangan sa karne at
iba pang pagkain.
ANG SEKTOR NG
AGRIKULTURA
 ANG SEKTOR NG
AGRIKULTURA

Humigit kumulang na 7,100 isla ang bumubuo sa Pilipinas.

Dahil sa lawak at dami ng mga lupain, napabilang ang

Pilipinas sa mga bansang agrikultura dahil malaking
bahagi nito ang ginagamit sa mga gawaing pang
agrikultura.
 Talahanayan 1. Kabuuang (Total Employment by Industry
and Total Labor Force)
Trabaho ayon sa Sektor at 2000 to 2010 (numbers in
Kabuuang Lakas Paggawa thousands)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Total 30,908 33,354 33,674 35,120 35,629 35,494 35,806 35,919 37,058 38,196 39,289
Labor
force

Total 27,775 30,085 30,251 31,553 31,741 32,875 33,185 33,671 34,533 35,478 36,489
Employed

Agricultur 10,401 11,253 11,311 11,741 11,785 12,171 12,164 16,364 12,328 12,062 12,260
e
Industry 4,444 4,682 4,669 4,948 4,880 4,883 4,895 4,849 5,076 5,144 5,364

Services 12,929 14,151 14,271 14,865 15,076 15,820 16,162 12,458 17,128 18,271 18,865
PAGHAHALAMAN

 Maraming mga
pangunahing panananim
ang bansa tulad ng palay,
mais, niyog, tubo,
saging, pinya, kape,
mangga, tabako, at This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA

abaka.
 PAGHAHAYUPAN

Ang paghahayupan naman ay binubuo ng pag aalaga

ng kalabaw, baka, kambing, baboy, manok, pato at iba
pa.

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA-NC

PANGINGISDA
Itinuturing ang Pilipinas
bilang isa sa mga
pinakamalaking tagatustos
ng isda sa buong mundo.
Isa sa pinakamalaking
daungan ng mga huling
isda ay matatagpuan sa
ating bansa. Samantala ,
ang pangingisda ay nauuri This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA

sa tatlo, komersiyal,
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-NC

municipal at aquaculture
 PAGGUGUBAT
 Ang paggugubat ay isang pangunahing pang ekonomikong gawain
sa sektor ng agrikultura. Patuloy na nalilinang ang ating mga
kagubatan bagamat tayu ay nahaharap sa suliranin ng pagkaubos
ng mga yaman nito.

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-NC

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA

KAHALAGAHAN NG AGRIKULTURA

Ang pag unlad ng isang bansa ay

nakabatay sa laki at taas ng kita ng
mga sektor ng ekonomiya.
1.Ang agrikultura ay pangunahing pinagmumulan ng
pagkain.

Ang lupain ng Pilipinas ay akma na tamnan ng mga

produktong tulad ng palay, mais, patatas at iba pa.

2 .Pinagkukunan ng material para makabuo ng

bagong produkto.

Nagmumula sa sektor na ito ang mga hilaw na sangkap

mula sa kagubatan, kabukiran, at karagatan na maaaring
gamitin sa produksiyon.
3 . Pinakukunan ng kitang panlabas.

Isang mahalang pinagkukunan ng dolyar ng Pilipinas

ay mula sa mga produktong agrikultura na naibebenta
sa pandaigdigang pamilihan.

4 .Pangunahing nagbibigay ng trabaho sa mga

Pilipino.

Ayon sa National Statistics Office (NSO) para sa taong

2012, 32% ng mga Pilipinong may trabaho ay
nabibilang sa sektor ng agrikultura.
5 .Pinagkukunan ng sobrang Manggagawa mula
sa Sektor Agrikultural patungo sa Sektor ng
Industriya at Paglilingkod.

Sa patuloy na pag unlad ng teknolohiya na

ginagamit sa agrikultura at ang patuloy na pagliit
ng lupa para sa pagtatanim dahil sa paglaki ng
populasyon, ang mga sobrang manggagawa ay
pinakikinabangan ng sektor ng industriya at
paglilingkod batay sa laki ng demand sa mga ito.
 SULIRANIN SA SEKTOR NG
AGRIKULTURA

 Malaki ang kontribusyon ng agrikultura sa

ating pambansang ekonomiya.
 Para sa taong 2012, ang 11% ng kabuuang
kita ng ekonomiya ay nagmula sa sektor na
ito (NSCB).
 PAGSASAKA

1 . Pagliit ng lupang pansakahan

Ang patuloy na paglaki ng populasyon, paglawak ng

panirahan, komersiyo, at industriya ay nagdudulot g
pagliit ng mga takdang lupain para sa pagsasaka. Dahil
dito, kinakailanganng mapalakas ang pagiging produktibo
ng mga natitirang lupain sa agrikultura upang
makaagapay sa patuloy na paglabo ng populasyon ng
bansa na nasa 100 milyon ngayong 2014.
2 . Paggamit ng teknolohiya

Ang kakayahang mapataas ang produksiyon ng lupa ay higit na

makakamit sa pamamagitan ng paggamit ng teknolohiya. Ang
makabagong kaalaman sa paggamit ng mga pataba, pamuksa ng piste, at
makabagong teknolohiya sa pagtatanim ay magiging kapakipakinabang
lalo sa hamon ng lumalaking populasyon.

3 . Kakulangan ng mga pasilidad at imprastruktura sa

kabukiran.

Isa rin sa mga dapat na mabigyan ng atensiyon ay ang kakulangan sa mga

imprastrukturang magagamit ng ating mga magsasaka. Isa ito sa mga
Nakita nina Dy (2005), at Habito at Bautista (2005) batay sa sinulat nina
Habito at Briones (2005) na kinakailangang matugunan.
4 .Kakulangan ng suporta mula sa iba pang sektor.

Ang pagtutulungan sa loob at labas ng sektor ay magtutulak upang higit

na matatag ang agrikultura. Ayon sa Batas Rrepublika 8435, ang
pagtutulungan ng ibat ibang ahensiya ng pamahalaan ay binigyang diin
bilang suporta sa implementasyon ng modernisasyon sa agrikultura.

5 .Pagbibigay prayoridad sa sektor ng industriya.

Isa sa mga nagpahina sa kalagayan ng agrikultura

ayon kina Habito at Briones (2005) ay ang nagging
prayoridad ng pamahalaan sa pagbibigay ng
proteksiyon sa mga favored import sa pandaigdigang
pamilihan.
 6 .Pagdagsa sa mga dayuhang kalakal.

Isang malaking kompetisyon ang kasalukuyang hinaharap ng

bansa dulot ng pagdagsa ng mga dayuhang kalakal.
Maraming magsasaka ang nahihirapang makipaglaban sa
presyo ng mga murang produkto mula sa ibang bansa.

7 .Climate change

Ang patuloy na epekto ng Climate Change ay lubhang

nakaaapekto sa bansa tulad ng pagdating ng bagyong
Yolanda na may pambihirang lakas noong 2013. Milyon
milyong piso ang halaga ng mga nasirang kabuhayan at
personal na mga gamit.
 PANGISDAAN

1 .Mapanirang operasyon ng malaking komersiyal na

mangingisda.

Mula sa aklat nina Balitao at al (2012), ang

malalaki at komersiyal na barko na
ginagamit sa paghuli ng mga isda ay
nakaaapekto at nakasisira sa mga korales.
Bunga ito ng pamamaraang thrawl fishing
na kung saan ang mga mangngisada ay
gumagamit ng malaking lambat na may
pabigat.
2 .Epekto ng populasyon sa pangisdaan.

Binanggit din sa aklat ni Balitao et al (2012)

ang patuloy na pagkasira sa Laguna de bay at
Manila Bay dahil sa mga populasyon na
nagmumula sa mga tahanan, agrikultura, at
industriya.

3 .Lumaking populasyon sa bansa.

Ang patuloy na pagtaas sa bilang ng

mamamayang Pilipino ay nagdudulot ng
mataas ng pressure sa yamang tubig ng bansa
at sa lahat ng yamang likas, sa kabuuan.
4 .Kahirapan sa hanay ng mga mangingisda

Ang mga magsasaka at mangingisda ay isa sa

may pinakamababang sahod na natatanggap.
Dahil dito, sila ay nabibilang sa mga pangkat
na hikakos sa buhay. Ayon kay Jose Ramon
Albert (2013) , hindi katakataka na sa lahat ng
sektor, ang mga mangingisda (41.4%) at
magsasaka (36.7%) ang may pinakamataas na
poverty incidence noong 2009.
 PAGGUGUBAT

1 .Mabilis na pagkaubos ng mga likas na yaman lalo na

ng kagubatan.

B. Sa C.Nagiging D. E.Ang
A. Dahil dito, pagkawala ng Naapektuhan
sanhi rin ito pagkaubos
nababawasa mga din ng
kagubatan, ng pagbaha pagkaubos ng ng
n ang suplay
nawawalan na sumisira mga kagubatan
ng mga hilaw
ng tirahan sa libo watershed ay
na sangkap ang mga ang suplay ng
libong nagdudulot
sa ginagamit hayop kaya tubig na
ektaryang din ng
ng mga hindi sila ginagamit sa
makapagpara pananim irigasyon ng pagguho ng
industry.
mi. taon taon. mga sakahan. lupa.
Mga Patakaran at Programa upang Mapaunlad
ang Sektor ng Agrikultura.

Maraming batas at programa ang

pamahalaan na ginawa upang
mapalakas ang sektor ng agrikultura.
Hindi maintatanggi ang kasalukuyang
kalagayan ng agrikultura at ng mga
mamamayang dito umaasa.
 MAGA BATAS TUNGKOL SA SEKTOR NG
AGRIKULTURA

MGA BATAS TUNGKOL SA LUPA

1. Land Ito ay sestemang Torrens sa panahon ng pananakop ng mga
Registration Amerikano na kung saan ang mga titulo ng lupa ay ipinatalang
lahat.
Act ng 1902

2 . Public Land Nakapaloob dito ang pamamahagi ng mga lupaing

Act ng 1902 pampubliko sa mga pamilya na nagbubungkal ng
lupa.
3 .Batas Nakapaloob dito ang pagtatatag sa National Resettlement
and Rehabilitation Asministration (NARRA) na
Republika
pangunahing nangangasiwa sa pamamahagi ng mga lupain
Bilang 1160 para sa mga rebeldeng nagbalik loob sa pamahalaan.

4 .Batas Ito ay batas na nagbibigay proteksiyon laban

Republika Blg. sa pang aabuso, pagsasamantala, at
1190 ng 1954 pandaraya ng mga may ari ng lupa sa mga
manggagawa.

5 .Agricultural Ito ay simula ng isang malawakang reporma

Land Reform sa lupa na nilagdaan ng dating Pangulong
Code Diosdado Macapagal noong ika 8 s ng Agosto
1963.
6 .Atas ng Itinadhana ng kautusan na isailalim sa
Pangulo Blg. 2 reporma sa lupa ang buong Pilipinas noong
ng 1972 panahon ni dating Pangulong Marcos.

7 .Antas ng Kaalinsabay ng Antas ng Pangulo Blg. 2 ay

Pangulo Blg. ipinatutupad ang batas na ito na sinasabing
27 magpapalaya sa mga magsasaka sa tanikala
ng kahirapan at paglilipat sa kanila ng
pagmamay ari ng lupang sinasaka.
8 .Batas Kilala sa tawag na Comprehensive Agraian
Republika Blg. Reform Law (CARL) na inaprobahan ni dating
6657 ng 1988 Pangulong Corazon Aquino noong ika 10 ng
Hunyo,1988.
 Maga Patakaran at Programang Pangkaunlaran sa Sektor ng
Agrikultura

PAGSASAKA/
PAGTATANIM
Batay sa CARP 2003, patuloy isinasagawa ang sumusunod upang maikatuparan ang
nais ng pamahalaan na maiangat ang kalagayang pangkabuhayan ng mga
magsasaka.

 Pagtatayo ng bahay ugnayan para sa mga magsasaka upang

masigurong mayroon suportang maibibigay sa kanila.
 Pagtatayo ng gulayan para sa mga magsasaka.
 Pagsisiguro na ang mga anak ng mga magsasaka ay makapag aaral kaya
itinayo ang Pangulong Diosdado Macapagal Agrarian Reform Scholarship
Program: at
 KALAHI agrarian reform zones.
 PANGINGISDAAN

Pagtatayo ng mga Philippine Fishery research.

daungan. Fisheries Code of Ang pananaliksik at pagtingin sa
Upang higit na 1998. potensiyal ng teknolohiya tulad
mapadali ang pagdadala Ito ang itinadhana ng ng aquaculture marine resources
development, at post harvest
sa mga huling isda sa pamahalaan na technology ay patuloy na
pamilihan o tahanan, naglilimita at naglalayon ginagawa upang masiguro ang
nagsisilbing sentro o ng wastong paggamit sa pagpaparami at pagpapayaman sa
bagsakan ng mga ito yamang pangisdaan ng mga yamang tubig.
ang mga daungan. Pilipinas.
 PAGTOTROSO

Community Livehood
Assistance Program National Integrated
Sustainable Forest
(CLASP) Preotected Areas
Mangement Strategy
System (NIPAS)
Paglilipat teknolohiya o Ito ay pamaraan upang
Ito ay programa na ang
pagtuturo sa mga matakdaan ang
pangunahing layunin ay
mamamayan ng wastong permanente at ng
maingatan at protektahan
paglinang sa mga likas na na kagubatan.
ang kagubatan
yaman ng bansa.
THAT’S ALL
THANK YOU