ÖZEL OLARAK KORUNMASI

GEREKEN ÇOCUKLARIN
HAKLARI
• Korunmaya ihtiyacı olan çocuk ne demektir?
• Hangi çocuklar korunmaya muhtaçtır?
• Ayrım yapılmaksızın tüm çocuklar korunmaya muhtaçtır. Çünkü;
Tüm çocuklar bedensel ve fikirsel olarak tam gelişmemiştir.

Ancak dar anlamda korunmaya muhtaçlık;

Bir çocuğun kanunun emrettiği ölçüde özen ve bakım görmemesi
sonucunda bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal bakımdan tehlike
içinde olmasıdır.
Çocuk Koruma Kanunu’na göre; korunma ihtiyacı olan çocuk; bedensel, zihinsel, ahlaki,
sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal ya da istismar edilen ya
da suç mağduru olan çocuktur.

Sosyal Hizmetler Kanunu’na göre; korunma ihtiyacı olan çocuk;

1. Ana ve/veya babasız,

2. Ana ve/veya babası belli olmayan,

3. Ana ve/veya babası tarafından terk edilen

4. Ana veya babası tarafından ihmal edilmiş olup fuhuş, dilencilik, alkollü içkileri veya
uyuşturucu maddeleri kullanmak gibi her çeşit sosyal tehlikeler, kötü alışkanlıklara karşı
savunmasız halde olan ve başıboşluğa sürüklenmiş çocuk olarak tanımlanmıştır
 Korunmaya İhtiyacı Olan Çocuklar İle İlgili İşlemler
1. Korunmaya ihtiyacı olan çocukların bildirilmesi
2. Korunma kararının alınması
3. Korunma kararının kaldırılması
1. Korunmaya ihtiyacı olan çocukların bildirilmesi

• Korunmaya ihtiyacı olan çocukların tespit edilmesinde, bildirilmesinde

ya da duyurulmasında kimler görevlidir?
Korunma ihtiyacı olan çocuğu SHÇK’ye bildirmekle yükümlü olanlar:

• Adlî ve idarî merciler,

• Kolluk görevlileri,

• Sağlık ve eğitim kuruluşları,

• Sivil toplum kuruluşları,

• Çocuk ile çocuğun bakımından sorumlu kimseler

• Basın yayın organlarında çıkan haberler de il müdürlükleri ve sosyal
hizmet şubeleri tarafından ihbar niteliği taşır.
2. Korunma kararının alınması

Korunma kararı, korunma ihtiyacı olan

çocukların yetkili ve görevli mahkemece
devletin bakımı ve koruması altına
alınmasına ilişkin yargı kararıdır.
 Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler (ÇKK M7)
(1) Çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı; çocuğun anası, babası, vasisi, bakım ve
gözetiminden sorumlu kimse, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Cumhuriyet savcısının istemi
üzerine veya re'sen çocuk hâkimi tarafından alınabilir.

(2) Tedbir kararı verilmeden önce çocuk hakkında sosyal inceleme yaptırılabilir.

(3) Tedbirin türü kararda gösterilir. Bir veya birden fazla tedbire karar verilebilir.

(4) Hâkim, hakkında koruyucu ve destekleyici tedbire karar verdiği çocuğun denetim altına alınmasına da
karar verebilir.
(5) Hâkim, çocuğun gelişimini göz önünde bulundurarak koruyucu ve destekleyici tedbirin kaldırılmasına
veya değiştirilmesine karar verebilir. Bu karar acele hâllerde, çocuğun bulunduğu yer hâkimi tarafından da
verilebilir. Ancak bu durumda karar, önceki kararı alan hâkim veya mahkemeye bildirilir.

(6) Tedbirin uygulanması, on sekiz yaşın doldurulmasıyla kendiliğinden sona erer. Ancak hâkim, eğitim ve
öğrenimine devam edebilmesi için ve rızası alınmak suretiyle tedbirin uygulanmasına belli bir süre daha
devam edilmesine karar verebilir.

(7) Mahkeme, korunma ihtiyacı olan çocuk hakkında, koruyucu ve destekleyici tedbir kararının yanında
Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre velayet, vesayet, kayyım, nafaka ve kişisel ilişki kurulması
hususlarında da karar vermeye yetkilidir.
• Çocuk Koruma Kanunu çocuklar hakkında koruma kararı alınması
görevini çocuk mahkemesine vermiştir. Çocuk mahkemesi yoksa aile
mahkemesi bakar o da yoksa asliye hukuk mahkemesi bakar.
• Koruyucu ve destekleyici tedbirler, çocuğun öncelikle kendi aile
ortamında korunmasını sağlamaya yönelik danışmanlık, eğitim, bakım,
sağlık ve barınma konularında alınacak tedbirlerdir.
3. Koruma Kararının Kaldırılması
1. Hâkim, çocuğun gelişimini göz önünde bulundurarak koruyucu ve destekleyici tedbirin
kaldırılmasına karar verebilir. Bu karar acele hâllerde, çocuğun bulunduğu yer hâkimi tarafından
da verilebilir. Ancak bu durumda karar, önceki kararı alan hâkim veya mahkemeye bildirilir.

2. Tedbir kararının kaldırılmasını, denetim görevlileri, çocuğun velisi, vasisi, bakım ve gözetimini
üstlenen kimseler, tedbir kararını yerine getiren kişi ve kuruluşun temsilcileri ile Cumhuriyet
savcısı talep edebilir.

3. Tedbirin uygulanması, on sekiz yaşın doldurulmasıyla ayrıca bir karara gerek kalmaksızın
kendiliğinden sona erer. Ancak hâkim, eğitim ve öğrenimine devam edebilmesi için ve çocuğun
rızası alınmak suretiyle tedbirin uygulanmasına belli bir süre daha devam edilmesine karar
verebilir.
Korunmaya İhtiyacı Olan Çocuklara Sunulan Hizmet Modelleri

1. Öz aile yanında bakım hizmeti

2. Koruyu aile hizmeti
3. Kurum bakımı
1. Kışla tipi kurumlar
2. Ev tipi kurumlar (çocuk evleri) – yaş farkı 3 – kardeşse fark aranmaz - 5 ile 8
çocuk – 0 ile 18 yaş
4. Çocuk destek merkezleri
1. Suça sürüklenen
2. Sokakta ve risk altında bulunan
3. Suç mağduru
4. Refakatsiz sığınmacı
5. Gebe çocuk
6. Çocuk anne