Integrity, wholistic Approach of

Accountability, Copmpentence and

Ethical Behavour

By Tek Kumar Regmi

Assistant Chief District Officer, Morang
5th May 2024
 प्रस्तुतीकरणको रुपरेखा
• सहभागी र शत्रको अपेक्षा
• सदाचारिता
• सार्वजनिक जवाफदेहिता
• सक्षमता
• आचरणगत अभ्यास
• सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र आचरणगत अभ्यास प्रतिको
अपेक्षा बढ्नुका कारणहरू
• नेपालमा सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र आचरणगत अभ्यास
प्रणालीः संवैधानिक, कानूनी र संस्थागत व्यवस्थाहरू
• नेपालमा समस्या/अवरोधहरू
• सुधारका उपायहरु
सहभागीहरुका अपेक्षा
 सत्रको अपेक्षा
साधारण उद्देश्यः
 सदाचरिता, सार्वजनिक जवाफदेहिता, सक्षमता र आचरणगत अभ्यासका वारेमा बताउन
सकिनेछ ।

निर्दिष्ट उद्देश्यः
 सदाचरिता, सार्वजनिक जवाफदेहिता, सक्षमता र आचरणगत अभ्यासका अर्थ बताउन
सकिनेछ ।
 नेपाली परिवेशमा यिनक आवश्यकता, समस्या र सुधारका उपायका वारेमा व्याख्या गर्न
सकिनेछ ।
सदाचारिता

• इमान्दारिता
• उच्च नैतिक मान्यतायुक्त अवस्था
• ठीक/वेठीक छु ट्याउन सक्ने गुण र ठीक अनुशरण
• असल आचरणले युक्त
• Absence of ‘Conflict of interest’
 सार्वजनिक जवाफदेहिता
o शासितले शासक माथि नियन्त्रण कायम गर्ने संयन्त्र
 नागरिक साधन र शक्ति दुवैको मालिक भएकाले प्रश्न गर्ने र
उत्तर पाउने पूर्ण हक राख्दछन
o सुम्पिएको श्रोत¸ शक्ति¸ अधिकार र जिम्मेवारीका सम्बन्धमा जवाफ
दिने दायित्व
o तोकिएको कार्यसम्पादनको जिम्मेवारी (Responsibility)
o प्रयोग भएको साधन¸ प्रकृ या र अधिकार तथा प्राप्त उपलब्धिका साथै
सोको प्रभावका सम्बन्धमा उत्तरदिने दायित्व (Answerability)
o परीक्षण/कारवाही (Sanction) तथा सुधारको तत्परता
 सक्षमता (Competency)
• Skill, talent and ability
• Planning quick wins/impelentability
• Capacity of confronting issues with solutions
• Performing assigned duties with efficiency, economy and
effectiveness.
• Dealing and deliverying services
• Ultimately Enhancing knowledge, upgrading skills and Building trust
and credilility
आचरणगत अभ्यास (Ethical Practice)
• Doing right things first time all time.
• Practicing norms based on standards.
• Reducing conflict of interests.
• Proomoting Public sector values like equality, fairness, honesty,
objectivity.
• Persuing moral values.
• Addressing public issuese collectively.
• Ultimately enhancing good governance.
 किन सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र आचरणगत अभ्यास

• सार्वजनिक साधनको उपयोगमाः कार्यदक्षता¸ मितव्ययिता¸ स्वच्छता¸

प्रभावकारीता र विवेकशीलता बढाउन
• सेवा प्रवाहमाः प्रभावकारीता¸ निश्पक्षता¸ वस्तुगतता¸ गुणस्तरीयता
• भ्रष्टाचार¸ अनियमितता र शासकीय विकृ ति नियन्त्रणः खराब अभ्यास¸
साधनको अल्पउपयोग वा दुरूपयोग नियन्त्रण
• प्रशासनिक काम कारवाहीमा निश्पक्षता कायम गर्न
• बैधानिकता स्थापनाः सरकार र कर्मचारीतन्त्र
• नागरिक र सरकारको सम्बन्धमा सुधारः भरोसा¸ शाख¸ सहभागिता
• नतिजाको रूपमा लोकतन्त्रको सुदृढिकरण र शुसासनको प्रत्याभूति गर्न
सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता
र आचरणगत अभ्यास प्रतिको अपेक्षा वढ्नुका
कारणहरू
• लोकतन्त्र र पारदर्शिता
• अन्तराष्ट्रिय प्रतिवद्धता
• विश्वब्यापीकरण¸ सूचना र प्रविधिको विकास
• अन्तराष्ट्रिय विकास सहायताको शर्त र विकास साझेदारको सकृ यता
• सरकार प्रतिको भरोसा¸ शाख¸ सम्मान
• सरकारको कार्यदक्षता¸ प्रभावकारीता र संवेदनशीलता¸ मुद्राको मूल्य
• नैतिकता र कार्यउत्प्रेरणा
नेपालमा सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र
आचरणगत अभ्यास प्रणालीः संवैधानिक र कानूनी र
संस्थागत व्यवस्थाहरू
संवैधानिक
o निर्वाचन मार्फ त जनता प्रति जवाफदेहिता
o शक्ति पृथकीकरण¸ नियन्त्रण र सन्तुलनको व्यवस्था
o संसद प्रति प्रम तथा मन्त्रीहरू उत्तरदायी¸ प्रमप्रति मन्त्रीहरू/ संघ र प्रदेशमा
o अदालतमा न्यायिक पुनरावलोकन
o संवैधानिक निकायका प्रमुख तथा पदाधिकारीहरू संसदप्रति
o आर्थिक कारोबारको लेखा परीक्षण र अन्य संवैधानिक निकायहरू
o बजेट कार्यान्वयन तथा संवैधानिक निकायको प्रतिवेदनमा संसदमा छलफल
o सूचनाको हक- आफ्नो र सार्वजनिक सरोकारको सूचना माग्ने र पाउने हक
o संचारको हक
o निर्देशक सिद्धान्त- संविधान प्रति सरकार जनउत्तरदायी हनपर्ने क्रमशः
क्रमशः नेपालमा सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र
आचरणगत अभ्यास प्रणालीः संवैधानिक र कानूनी र संस्थागत
व्यवस्थाहरू
• कानूनी o राजनीतिक दल सम्बन्धि
o आर्थिक कार्यविधि तथा वित्तीय ऐन/नियमावली
उत्तरदायित्व ऐन¸ २०७६/नियमावली¸ o करार ऐन/नियमावली
२०७८/ o उपभोक्ता हित संरक्षण
o सुशासन ऐन/नियमावली ऐन/नियमावली
o सूचनाको हक सम्बन्धि o खाद्य ऐन/नियमावली
ऐन/नियमावली o निजामती सेवा ऐन/नियमावली
o सार्वजनिक खरिद ऐन/नियमावली o प्रेस तथा पब्लिके शन
o भ्रष्टाचार नियन्त्रण ऐन/नियमावली
o अन्तराष्ट्रिय सन्धि सम्झौता/
o लेखा परीक्षण ऐन
o सम्पत्ति सुद्धिकरण ऐन/नियमावली
 क्रमशः नेपालमा सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र
आचरणगत अभ्यास प्रणालीः संवैधानिक र कानूनी र संस्थागत
व्यवस्थाहरू
संस्थागत व्यवस्थाहरू
o संसद र समितिहरू
o प्रम तथा मन्त्री परिषद कार्यालय र सबै तहका सरकारका कार्यालयहरू
o न्यायलय
o सबैधानिक निकायहरू
o सूचना आयोग
o कर्मचारी संयन्त्र
o कार्यगत
o व्यवस्थापकीय परीक्षण
o क्षतिपूर्ति सहितको नागरिक वडापत्र¸ सार्वजनिक सुनुवाई/लेखापरीक्षण
o गुनासो सुनुवाई संयन्त्र¸ Hello Sarkar
o सूचना अधिकारी
o Ombudsman (CIAA, NVC, CIB)
o सम्पत्ति विवरण पेश गर्ने
o अन्य
o नैतिक तालिम
o बिषयगत मन्त्रालयका प्रतिवेदनहरू
नेपालमा सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र आचरणगत
अभ्यास कायममा समस्या/अवरोधहरू

भ्रष्टाचार- राजनीतिज्ञ¸व्यवसायी र कर्मचारीतन्त्रको अपबित्र गठबन्धन

o कब्जा गरिएको वा प्रभावित संसद
o न्यायिक बिचलन- ढिलो¸ महङ्गो¸ पहुँचबाट टाढा र पूर्वानुमानगर्न
नसकिने
o अप्रभावकारी नियन्त्रण र सन्तुलन
o सार्वजनिक खरिदमा भ्रष्टाचार – मन्त्रिसम्मै कमिशन¸ गुणस्तर¸
मितव्ययिता र परिणाममा समेत सम्झौता
नैतिक मूल्यमा ह्रास-
o ईमान्दार¸ नैतिक¸ प्रतिवद्ध र स्वीकार्य नेतृत्व नभएको क्रमशः
 क्रमशः नेपालमा सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र आचरणगत
अभ्यास कायममा समस्या/अवरोधहरू
o राजनीतिक-
o प्रतिवद्धता र ईच्छाशक्ति
o कमजोर लोकतान्त्रिक संस्कार¸ निर्वाचन प्रणाली¸ दलभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्र¸
o कानूनको शासन प्रतिको सम्मान¸ फरक मतको सम्मान
o संसदीय समिति दलिय स्वार्थ भन्दा माथि नउठे को
o राजनीति र प्रशासनको अधिकार र जिम्मेवारीमा अस्पष्टता
o प्रशासन तथा प्रहरीमा अनुचित राजनीतिक दवाव र प्रभाव
o राजनीतिक अस्थीरता
o प्रशासनिक
o अर्थपूर्ण प्रतिवद्धता
o के न्द्रिकृ त¸ प्रकृ यामूखी¸ एकाधिकार- के न्द्रिकृ त कार्यप्रणाली/मानसिकता
o गोपनीयताको संस्कृ ति
o परम्परागत अभिलेख प्रणाली¸ न्यून पारदर्शिता
o अपर्याप्त निगरानी (Surveillance)
o दलीयरूपमा विभाजित एवं संरक्षित कर्मचारीतन्त्र
o बिषयगत कासमू¸ अप्रभावहिन दण्ड र पुरस्कार प्रणाली
o अस्पष्ट र जटिल कानून तथा कार्यविधि
o औपचारिकतामा सीमित नागरिक बडापत्र¸ सार्वजनिक सुनुवाई
o कमजोर अनुगमन र मूल्याङ्कन प्रणाली
o
क्रमशः नेपालमा सदाचारिता, सार्वजनिक जवफदहिता, सक्षमता र
आचरणगत अभ्यास कायममा समस्या/अवरोधहरू

अन्य
o गरिबी र आधारभूत सेवाको पहुँच र गुणस्तर
o न्यून साक्षरता र सचेतनाको स्तर
 कमजोर र न्यून नागरिक सहभागिता
o शान्ति र सुव्यवस्था
o अनुसन्धानमूलक एवं व्यवसायिक पत्रकारिताको कमी
o लेखा परीक्षणको प्रभावकारीता कमजोर
 सुधारका उपायहरु
• राजनीतिक ईच्छाशक्ति र प्रतिवद्धता¸ उदाहरणीय नेत्तृत्व
• प्रशासनिक प्रतिबद्धता¸ ईच्छाशक्ति र सचेतना
• भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा प्रभावकारीता
• जिम्मेवारीमा स्पष्टता¸ अधिकार र साधनमा पर्याप्यतता र स्वायत्तता¸ प्रकृ यामा स्पष्टता र सरलता
• कार्यविवरण¸ कासमू¸ प्रतिवेदन¸ पुरस्कार र दण्ड
• मापनयोग्य (Observable, Measurable & Verifiable) मापदण्ड तथा आधारहरू
• अनुगमन र प्रतिवेदन प्रणालीमा सुधार- आवृत्ति¸ शाख¸ पुनरावलोकन र कारवाही (Review and Sanctions)
– Proactive disclosure, accessible, free, quality,
• सूचनाको हकको संस्कृ ति¸ खुला र पारदर्शि सरकार
comprehensible, RTI, Whistle blower proctection
• संसद र संसदीय कामकारवाहीमा खुलापन
• निर्णय प्रकृ यामा पारदर्शिता
• अभिलेख व्यवस्थापन प्रणालीमा सुधार
• सूचनामा नागरिकको सहज पहुँच
 क्रमशः सुधारका उपायहरु
• पारदर्शी एवं प्रतिस्पर्धात्मक खरिद प्रकृ या
• सबल एवं प्रभावकारी नियमनकारी निकाय¸ संसदीय सकृ यता
• सबल एवं अनुसन्धानमूलक पत्रकारिता

• सामाजिक संवाद¸ सार्वजनिक सुनुवाई¸ छलफल/लेखापरीक्षण

• सहभागितामूलक योजना प्रकृ या र सामाजिक जवफदेहिता
• Civic engagement, Civic jury, Network Governance, Engaged Governance
• कानून र कार्यविधिमा सामयिक सुधार
• बिके न्द्रिकरण
• लेखापरीक्षण¸ नागरिक वडापत्र र सार्वजनिक सुनुवाईमा प्रभावकारीता
• प्रशासनको मनोवृत्तिमा सुधार¸ आचार संहिताको कडा कार्यान्वयन
• संसदीय/समितिको सकृ यता र खुला कारवाही
 र अन्त्यमा

Any Querries….
 सुनको माला

धैर्यताको लागि
धन्यवाद