2.

MORPOLOHIYA
• MORPOLOHIYA –PAG-AARAL NG MORPEMA
• MORPEMA – ANG PINKAMALIIT NA YUNIT NG SALITA NA NAGTATAGLAY NG KAHULUGAN.
• - PAGSUSURI SA MGA PARAAN NG PAGBUO NG MGA SALITA SA ISANG
• WIKA.
• ANYO NG MORPEMA
• 1. BINUBUO NG ISANG PONEMA “A”
• A- NAUUKOL SA BABAE
• O- NAUUKOL SA LALAKE
ANG PONEMANG “ O” AT “ A “ NANGUNGUHULGAN NG KASARIAN
HALIMBAWA
DOKTOR- DOKTORA MAYOR- MAYORA
PASTOR- PSTORA SENYORITO- SENYORITA
• 2. BINUBUO NG SALITANG –UGAT , MGA SALITANG PAYAK
• HALIMBAWA; GANDA, BUHAY
• =ITO AY TIN ATAWAG NA MALAYANG MORPEMA,
• SAPAGKAT MAY SARILING KAHULUGAN AT MAKAKATAYONG MAG-ISA
• MGA PAYAK NA SALITA NA WALANG PANLAPI.
• 3. BINUBUO NG PANLAPI- MAAARING MAY UNLAPI, GITLAPI, O
HULAPI.
• - ANG MGA PANLAPI AY MAY SARILING KAHULUGAN KAYA’T BAWAT
ISA AY ISANG MORFIM/ MORPEMA.
• ANG MORPEMA AY MAAARING
• 1. MAY KAHULUGAN LEKSIKAL
• 2. PANGKAYARIAN
1. MAY KAHULUGAN LEKSIKAL- KUNG ANG SALITA AY PANG NILALAMAN
• HAL,
• PANGALAN NG TAO, HAYOP, BAGAY, LUGAR
• PANGHALIP- AKO, IKAW, SIYA, KAMI, SILA
• PANDIWA- NAG-AARAL, KUMAKANTA, NAGLILINAS, UMAAWIT, NAGLILINIS
• PANG-URI- PALAAWAY, BANAL, MALIGAYA, BALAT SIBUYAS
• PANG-ABAY- KAHAPON, KANINA, DOON, DIYAN, MADALAS, ARAW-ARAW
• 2. PANGKAYARIAN- ANG SALITANG PANGKAYARIAN AY ANG MGA SALITANG GINAGAMIT
UPANG MAGING MALINAW AT MAPALAWAK ANG PANGUNGUSAP NA ATING GAGAMITIN O
GAGAWIN,
• MGA PANG-UGNAY
• A. PANG-ANGKOP- ANG MGA PANG-ANGKOP AY ANG – NG, NA AT G
• NG- GINAGAMIT KUNG ANG SALITANG SINUSUNDAN AY NAGTATAPOS
SA PATINIG.
HALIMBAWA; MASAYA ng NAGLALARO ANG MGA BATA.
MALAKIng UGAT, PUSOng MAMON
NA- GINAGAMIT KUNG ANG SALITANG SINUSUNDAN AY NAGTATAPOS SA KATINIG.
HAL., MALINIS na HANGIN, MAKUKULAY na BULAKLAK
DIYOS na MAKAPANGYARIHAN
• PANGATNIG – AT o SAKA
• PANG-ANGKOP – NA, NG
• PANG-UKOL – TUNGKOL SA / KAY / AYON
• PANANDA – ANG, SA , SI , / SINA , KAY / KINA
WASTONG GAMIT NG MGA SALITA
MAY AT MAYROON
NG AT NANG
PAHIRIN AT PAHIRAN
OPERAHIN AT OPERAHAN
BINASAG AT NABASAG
• MAY- KAPAG ANG SUMUSUNOD AY PNGALAN,
- GINAGAMIT DIN SA PANDIWA.
HAL. MAY KOMPUTER SA BAHAY NILA.
-MAY NAGLILINIS SA BAHAY NILA.
MAYROON- KAPAG ANG SINUSUNDANG SALITA AY PANGHALIP PALAGYO,
PALAGYO= ANG PANGANGALAN AY GINAGAMIT BILANG SIMUNO o
PAKSANG PINAG-UUSAPAN,
HALIMBAWA; MAYROON KAMING PALAISDAAN SA BULAKAN,
- MAYROON SIYANG KOTSE
MAYROON AY GINAGAMIT DIN SA TANONG NA MAY ?
HAL. MAY SAPATOS KA NA BA?
MAYROON PO,
-
• PAGGAMIT NG ( NA, NG AT NANG )

• NA – NA GINAGAMIT BILANG PANG-UKOL NA LAYON NG PANDIWA,

• HAL, HINULI NA NG PULIS ANG MGA PNAUHIN.

• MAG- ARAL KAYO NA NG KAYO AY MAKAPASA.

• NG – GINAGAMIT ANG “ NG” MGA PANG-URI NG PAMILANG,

• HAL; BUMILI SIYA “NG” APAT NA MANSANAS

• - GINAGAMIT DIN ANG “NG” KAPAG ANG SUMUSONOD AY PANGALAN,

• HAL. PUMUNTA NG PAARALAN ANG GURO

• - KUMUHA NG BALDE ANG BOMBERO SA KUSINA.

• NG – GINAGAMIT ANG “NG “ UPANG MAG-SAAD NG PAGMAMAY-ARI ,

• HAL: ANG SILID –ARALAN NG MGA BATA AY BINAHA.

• NG – GINAGAMIT KAPAG ANG SINUSUNDAN NA SALITA AY PANG-URI.

• HAL, BUMILI NG MAGANDANG DAMIT ANG NANAY.

• NG – GINGAMIT DIN SA PANGHALIP NA PANAO “KONG”

• HAL; GUSTO kong MANUOD ng SINE.

• PANGARAP kong MAKAPAGTAPOS ng PAG-AARAL.

• NANG - GINAGAMIT ANG nang SA INULIT NA SALITANG PANDIWA,
• HAL; TUMAKBO nang TUMAKBO
• - GINAGAMIT DIN ANG nang SA UNAHAN NG PANGUNGUSAP,
• - GINAGAMIT DIN ANG nang UPANG MAGBIGAY- DIIN SA LAYON O
RESULTA NG PANGUNGUSAP.
• HALIMBAWA; KUMAIN AKO NG MARAMING GULAY nang GUMALING
AKO.
• PAHIRAN ANG KAHULUGAN AY LAGYAN
• HAL. PAHIRAN MO NGA NG MASARAP NA PALAMAN.
• PAHIRIN ANG KAHULUGAN AY ALISIN.
• HAL. PAHIRIN MO NGA NG LUHA ANG IYONG MATA DS.
• DAW AT RAW
• ANG DAW AY GINAGAMIT KAPAG ANG SINUSUNDAN NA SALITA AY
NAGTATAPOS SA KATINIG,
• ANG RAW AY GINAGAMIT KAPAG ANG SINUSUNDAN NA SALITA AY
NAGTATAPOS SA PATINIG.
• OPERAHIN AT OPRERAHAN
• OPERRAHAN TUMUTUKOY SA TAO , HINDI SA BAHAGI NG KATAWAN
• HAL. SI LUIS AY OOPERAHAN BUKAS.
• 0PERAHIN – TUMUTUKOY SA TIYAK NA BAHAGI NG KATAWAN NG TAO.
• HAL. ANG BUKOL SA KANYANG BINTI AY OOPERAHIN ;
• WALISAN AT WALISIN
• WALISAN- AY TUMUTUKOY SA LUGAR.
• HALIMBAWA; WALISAN NATIN ANG LUGAR
• WALISIN – TUMUTUKOY SA MGA BAGAY NA AALISN.
• BINASAG AT NABASAG
• BINASAG – TUMUTUKOY NA SINADYA
• HAL. BINASAG NIYA ANG PASO.
• NABASAG – TUMUTUKOY SA HINDI Sinasadya,
• HAL. NABASAG ANG PASO SA LAKAS NG HANIGN