Baøi 25

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
 Vậy để giải thích 1 cách chính xác thì ta hãy đi qua bài mới.
Các em hãy giải thích các hiện tượng trên?
Sau khi học xong bài này thì các em sẽ có 1 cách nhìn chính
xác và tổng quan hơn.

Bài tâp cũng cố

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
 I. HIỆN TƯỢNG NHIỄU XẠ ÁNH SÁNG
1. Thí nghiệm:

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

 s ó ng
uy ền
t r
ươ ng
M Ph

O
Nguồn
M’

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

 Sau
Saukhi
khiqua khe,khe,
đi qua sóngsóng
khôngđi đi
theo
theođường
phương thẳng
nhưOM và OM’
thế nào? Sóng nhiễu xạ
mà hơi lệch sang 2 cạnh khe

M’

Sóng không nhiễu xạ

Sóng nhiễu xạ qua một khe rộng

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
 Nếu thu hẹp khe dần thì hiện
tượng xảy ra như thế nào?

Sóng lệch khỏi phương

truyền thẳng càng rõ
Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
Sau
Nếukhi
khequa khe,
hở có sóng
kích có dạng
thước hìnhbước
nhỏ hơn tròn giống
như
sóngchính khetượng
thì hiện đó là xảy
mộtra
tâmnhưphát
thếsóng
nào?mới.
Sóng nhiễu xạ

Sóng nhiễu xạ qua một khe rất hẹp

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
I. Hịên tượng nhiễu xạ áng sáng:
1. Thí nghiệm:
2. Kết luận:
* Hiện tượng truyền sai lệch so với sự truyền thẳng
khi ánh sáng gặp vật cản gọi là hiện tượng nhiễu xạ
ánh sáng.
* Hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng chỉ có thể giải thích
được nếu thừa nhận ánh sáng có tính chất sóng. Mỗi
chùm sáng đơn sắc coi như một sóng có bước sóng
xác định.

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

II.HIỆN TƯỢNG GIAO THOA ÁNH SÁNG:
1.Thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng:
a.Dụng cụ: - Nguồn chiếu sáng: Bóng đèn Đ.
- Khe F nhận ánh sáng từ nguồn Đ truyền đến.

-Các tấm kính lọc sắc F

- Hai khe hẹp F1,F2 rất gần nhau và cùng song
song với khe F
-Tấm kính mỏng trong suốt M đặt cách F1,F2
vài chục xentimét
M
F
-Sử dụng nguồn S
F1 F2
F
sáng trắng

b.Tiến trình thí nghiệm:

Cã -Hiện tượng
mét vïng quantrong
s¸ng hÑp sát được
®ã xuÊt hiÖn nh÷ng v¹ch s¸ng
®áVăn
Trần & nh÷ng v¹ch08svl.
Hồng – Lớp tèi xen kÏ nhau ®Òu ®Æn.
Giao thoa với ánh Giao thoa với ánh sáng Giao thoa với
đơn sắc tím đơn sắc vàng ánh sáng đơn
sắc đỏ

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

 Sử dụng ánh sáng trắng.

*Hiện tượng quan sát được.

được
Một vạch sáng trắng ở chính giữa, hai bên có những dải
màu như cầu vồng, tím ở trong, đỏ ở ngoài.

Ta gọi những vạch sáng tối ở trên là vân giao thoa

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

 II. HIỆN TƯỢNG GIAO THOA ÁNH SÁNG
2. Vị trí các vân sáng

A
Đặt: H

a = F1F2. ; IF1 = IF2 d1

x
F1
d1 = F1A ; d2 = F2A d2
a I
x = OA ; D = IO O
D
F2
a.Hiệu đường đi:
ax
d 2  d1  (1) M

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

 b.Vị trí các vân sáng: d 2  d1  k  (2)
Từ (1) và (2) ta suy ra được: Các vân cách O 1 khoảng: x

D
xs = k
(k = 0; ± 1…) a
k : gọi là bậc giao thoa
k=0 gọi là vân sáng trung tâm , K= ± 1 gọi là vân sáng bậc 1 ….

1
•Vị trí các vân tối: d 2  d1  (k  ) (3)
,

2
Từ (1) và (3)=> x   k '  1   D
T  
 2 a
( k’ = 0; ± 1…)
k’ = 0 hoặc -1 gọi là vân tối thứ 1
Trần Vănk’= 1 hoặc
Hồng – Lớp-208svl.
là vân tối thứ 2 ………..
 3. Khoảng vân: a. Định nghĩa: khoảng vân i là
khoảng cách giữa hai vân sáng hoặc
hai vân tối liên tiếp nhau.

i
D
b. Công thức: i
a
i

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.

 4. Ứng dụng:
Đo bước sóng ánh sáng . Nếu ta đo được D, a, i thì ta xác
ia
định được λ bằng công thức  
D

III. Bước sóng ánh sáng và màu sắc ánh sáng:

-Mỗi ánh sáng đơn sắc có một bước sóng trong chân không xác
định. m m
-Các ánh sáng có bước song từ 380nm(0,38 đến 760nm( 0,76 )
gọi là ánh sáng nhìn thấy( ánh sáng khả kiến)
-Ánh sáng Mặt Trời là hỗn hợp của vô số ánh sáng đơn sắc có bước
song liên tục từ 0 đến ∞
* Điều kiện về nguồn kết hợp trong hiện tượng giao thoa ánh sáng:
-Hai nguồn phát ra phải hai sóng ánh sáng có cùng bước sóng.
-Hiệu pha số dao động của hai nguồn phải không đổi theo thời gian
Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
 Câu số 1

Khi chiếu ánh sáng đi từ môi trường này sang

môi trường kia thì: Đúng
rồi.
A Tần số không đổi, bước sóng thay đổi
Sai

B Tần số và bước sóng đều không đổi

Sai

C Tần số thay đổi, bước sóng không đổi

Sai.

D
Tần số và bước sóng đều thay đổi
Câu số 2
Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
 Câu số 2

Chiếu một chùm tia sáng hẹp qua một lăng kính.
Chùm tia sáng đó sẽ tách thành chùm tia sáng có
màu khác nhau. Hiện tượng này gọi là
Sai

A Giao thoa ánh sáng.

Đúng
rồi.
B Tán sắc ánh sáng. Sai

C Khúc xạ ánh sáng.

Sai.
D Nhiễu xạ ánh sáng. Câu số 3
Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.
 Câu số 3
Trên màn quan sát hiện tượng giao thoa với hai khe
Y-âng F1 và F2, tại A là một vân sáng . Điều kiện
nào sau đây phải được thoả mãn :
Đúng
rồi.

A A. F2A – F1A = k
Sai

B B. F2A – F1A = k Sai

C
C. F2A – F1A = 2 k
Sai
D D. F2A – F1A = ( k + 1/2 )

Trần Văn Hồng – Lớp 08svl.