MESLEKİ ETİK

MESLEKİ ETİK
Dr.Öğr.Üyesi Büşra CEYHAN

Sağlık Bilimleri Fakültesi
Güz Dönemi
17.03.2023
Mesleki Etik
 Genel Etik Kurallar
15.07.2024 www.istun.edu.tr 2
Mesleki Etik
Genel Etik Kurallar

 Temel etik kurallar bireysel erdemin ve kişisel
gelişimin zemininde olması gereken özelliklerdir.
Tamamen insanidir. Dine, dile, vatana ve millete göre
farklılık göstermemektedir.
 Bir toplumda etik kuralların tüm meslek
mensuplarınca uygulanır olduğunu bilmek; toplumun
yaşanan her sisteminde huzur ve güven içinde olmak
anlamına gelmektedir.
Mesleki Etik
Genel Etik Kurallar

 Etik kuralların uygulanmadığı, insani değerlerin hiçe
sayıldığı, insanların birbirlerine ve toplumun geneline
karşı dürüst olmamaları başka etik dışı davranışlara
da sebep olmaktadır.
 Genel olarak; ayrımcılık, adam kayırma, rüşvet,
yolsuzluk, liyakatsizlik, cinsel ve psikolojik taciz,
görevi kötüye kullanma, zimmete para geçirme
bunlardan yalnızca bazılarıdır.
Mesleki Etik
Genel Etik Kurallar Nelerdir?
Mesleki Etik
Genel Etik Kurallar

 Dürüstlük
 Tarafsızlık
 Mesleki Yeterlilik ve Özen
 Gizlilik
 Adalet
 Bağlılık
 Hukukun Üstünlüğü
 Sevgi
 Saygı
 Hoşgörü
 Bilgili Olmak
 Şeffaf Olmak
 Tutarlı Olmak
 Sorumluluk Sahibi Olmak
 Kişisel Hak ve Özgürlüklere Saygılı Olmak
 Birlik ve Beraberliği Sağlamak
 Doğayı ve Canlı Hayatı Korumak
 Hesap Verebilmek
Mesleki Etik
Dürüstlük
 Dürüstlük; davranışları sözler ile uyumlu hale
getirmek, söze bağlı kalmak ve kendisinden
beklenileni gerçekleştirmek demektir.
 Genelde günümüz bireylerinin temel sorunu sözü ile
davranışının örtüşmemesidir.
 Gerek günlük iletişimde gerekse diğer ilişkilerde
bireyler muhataplarından verdikleri sözlerde
durmalarını beklemektedir.
Mesleki Etik
Tarafsızlık
 Her olaya objektif yaklaşabilmek, sübjektiflikten
uzak durmak, insanları değerlendirirken kendi istek
ve tutumlarımızdan arınmış olarak hareket
edebilmektir.
 İnsanlara; dil, din, ırk, mezhep ve menfaat ayrımı
gözetmeksizin hizmet sunabilmektir.
Mesleki Etik
Mesleki Yeterlilik ve Özen

 Mesleki güncel gelişmeleri takip edebilmeyi, değişen
yasal düzenlemelere uyum gösterebilmeyi ve
bunlardan haberdar olmayı içermektedir.
 Küresel boyutta gözlemlenmesi gereken meslek
hayatındaki gelişmeler takip edilmez ise meslek
üzerinde nitelik günden güne düşecektir.
Mesleki Etik
Gizlilik
 Meslek mensubunun meslek ile ilgili mahrem
bilgileri, yasal bir zorunluluk veya mesleki bir
sorumluluk olmadıkça üçüncü kişilerle
paylaşmamasını kapsamaktadır.
 Bazı durumlarda bilginin gizliliği yasalarca da
korunmaktadır.
Mesleki Etik
Gizlilik
 Mesleki bilginin hukuki bir sebep yahut mesleğin
gerektirdiği mecburi bir neden olmaksızın
paylaşılması etik davranış ile örtüşmemektedir.
 Kişiler arası ilişkilerde de mahremiyete özen
göstermek kişisel sırları kişisel alanın dışına
taşımamak son derece önemlidir.
Mesleki Etik
Gizlilik
 Hem çalışanların birbirleri ile olan hem de hizmet
sunulan bireylerin mahremiyeti toplumsal ahlak ve iş
ahlakı açısından önemli bir çerçevedir.
Mesleki Etik
Adalet
 Adalet: hak ve hukuka uygunluk; hak ve hukuku
gözetme ve yerine getirme; doğruluk.
 Adalet, etik ilkelerin merkezine oturması gereken en
önemli ilkedir. İçinde adalet olmayan hiçbir şey
erdemli, insani veya etik sayılamaz.
Mesleki Etik
Bağlılık
 Meslek mensubunun, meslek için ortak sayılan
amaçların gerçekleştirilmesi için kuruma ve mesleğe
bağlılığı gerekmektedir.
 Mesleği ve kurumu ile kalbi bağı zayıf meslek
mensuplarının etik dışı olmaya yatkınlığı da daha
fazladır.
Mesleki Etik
Bağlılık
 Kurum aidiyeti veya meslek aidiyeti güçlü bireyler
genel olarak meslek onurunu zedeleyecek
davranışlardan uzak dururlar.
 Kurum aidiyeti maddi veya manevi ödüllendirmeler
ile kuvvetlendirilebilmektedir.
Mesleki Etik
Hukukun Üstünlüğü
 Toplumda bireyleri aşan bir kontrol mekanizmasının
ve yasal ilkeler bütünlüğünün olması, bireye, yetkili
kişiye, kurum ve kuruluşa huzur ve güven getirir.
 Hukuk dışı emirleri yerine getirmeme konusunda da
meslek mensubunu koruyucu etkisi vardır.
Mesleki Etik
Hukukun Üstünlüğü
 Her meslek mensubu, hukuk dışı bir emir aldığında
bunu yerine getirmeme ve bu konuda yazılı emir
isteme hakkına sahiptir.
 Toplumlarda tüm bireylerce kabul edilmiş bir yasanın
varlığı anlaşmazlığa düşülen her hukuki meselede
tek otoritedir.
 Böyle yasal bir otoritenin varlığı tüm çelişkili ve
bireyler arası anlaşmazlıklarda yol gösterici
niteliktedir.
Mesleki Etik
Sevgi
 Sevgi, kişinin kendisi ve diğer kişilerle iyi ilişkilerde
olması demektir.
 Etik davranışların tümünün temelinde olması gereken
şey insana duyulan sevgidir.
 Sevgi en önemli evrensel dildir. İnsanı seven insan
ona zarar vermemekte ve haksızlık etmemektedir.
 Tüm insanlığın ortak tek dili olan sevgi ortadan
kalktığında haksızlıklardan ve kan dökmelerden
dünya ayağa kalkamaz duruma gelir.
Mesleki Etik
Saygı
 Saygı, kendini ve diğer insanları olduğu gibi
kabullenebilmektir.
 İnsana yalnızca insan olduğu için değer vermektir.
 Bugün insanların ikili ilişkilerindeki temel sorun
farklılıklara tahammül edememekten
kaynaklanmaktadır.
 Farklılık ve çeşitlilik, gelişim için bir fırsat olarak
değerlendirilmeli ve her birey kendinden farklı diğer
her bireyi toplumsal gelişim açısından saygı
çerçevesinde muamele edebilmelidir.
Mesleki Etik
Hoşgörü
 Bireyin diğer bireylerle etkileşimi esnasında iletişim
kurduğu bireyin algısını anlamaya çalışması ve o
bireye belli ölçüde kusurluluk hakkı
tanıyabilmesidir.
 Hiç kimsenin kusursuz olmadığının bilinmesi yine etik
dışı davranışı engelleyici bir nitelik taşımaktadır.
 Çünkü genel olarak insanlara haksızlık yapmanın
onları kandırmanın temelinde onlara duyulan
hoşgörüsüzlük yatmaktadır.
Mesleki Etik
Bilgili Olmak
 Bilgili olmak bireyin hem kendine hem de içinde var
olduğu topluma olan ödevlerinden biridir.
 Sürekli gelişen dünyada hiç değişmemek, gerilemek
ile aynı anlama gelmektedir.
 Her birey, hem mesleği ile ilgili güncel her bilgiye
vakıf olmalı hem de kendi sosyal gelişimi açısından
sürekli bilgi ile beslenmeli ve gelişip değişmelidir.
Mesleki Etik
Şeffaf Olmak
 Toplumun her kesiminde gizli saklı tavır ve
davranışlardan uzak durmak etik davranışların içinde
olması gereken ilkelerdendir.
 Yapılan bir iş mahremiyet gerektirmiyorsa
olabildiğince şeffaf ve hesap verebilir bir tutum
içinde olmak, kişisel ilişkileri daha sağlıklı bir düzeye
taşımış olacaktır.
Mesleki Etik
Tutarlı olmak
 Tutarlı olmak, bireyin tavır ve davranışları arasındaki
uyumu içermektedir.
 Bireyin birbiri ile çelişen söz ve tutumları çevresinde
güvensizlik duygusu oluşturur.
Mesleki Etik
Sorumluluk Sahibi Olmak

 Sorumluluk sahibi olmak, bireyin iş veya sosyal
yaşantısı içinde iş yüklenici ve iş bitirici nitelikte
olmasını kapsamaktadır.
 Sorumluluk almak, yetişkin olmanın bir gereği olduğu
gibi meslek hayatında sorumluluk alamayan veya
aldığı sorumluluğu yerine getiremeyen bireyler genel
anlamda çalışmak için tercih edilmeyen bireylerdir.
Mesleki Etik
Kişisel Hak ve Özgürlüklere Saygılı Olmak

 Bireyin diğer bireylerin kişisel haklarına saygılı olması
ve özgürlük sınırları içerisindeki, tavır ve
davranışlarına müdahale etmemesi ya da bu
haklarına zarar vermemesi anlamına gelmektedir.
 Her bireyin diğer bireylerin hukukunu ihlal
etmeyecek şekilde bir şeyi yapma veya yapmama
serbestliği olmalıdır.
Mesleki Etik
Birlik ve Beraberliği Sağlamak

 Gerek bireysel anlamda ikili ilişkilerde, gerekse
kurumsal anlamda iş ilişkilerinde, gerek toplumsal
gerekse küresel anlamda insanoğlu birlik ve
beraberliğini koruyabildiği müddetçe varlığı baki
kalabilmektedir.
Mesleki Etik
Doğayı ve Canlı Hayatı Korumak

 Bireyin mesleğini icra ederken çevre ve doğal hayat
içindeki canlılara zarar vermemesi, doğayı ve diğer
canlıları koruması anlamına gelmektedir.
 Günümüzde artık mal veya hizmet üreten tüm
sektörlerde; bu koşula riayet edilmesi son derece
mühim hale gelmiştir.
 Zira yaşayan hiçbir canlının yaşam hakkı hiçbir
sebep mazur gösterilerek kasten alınmamalıdır.
Mesleki Etik
Hesap Verebilmek
 Bireyin işi ile ilgili konularda; yetki ve
sorumluluklarının kullanılmasına ilişkin olarak ilgili
kişilere cevap verebilir olmasıdır.
 Mesleki bir hata, başarısızlık veya yetersizlik
durumlarında sorumluluğu üzerine alabilmesidir.
Mesleki Etik
Hesap Verebilmek
 Birey yaşantısının her alanında hesabını
veremeyeceği bir işin yükümlülüğü altına
girmemelidir.
 Başkalarının vakıf olduğunda pişmanlık yahut utanç
duyacağı bir fiili yalnız iken de veya gizli bir şekilde de
yapmamalıdır.
 Özellikle çalışma ahlakı esaslarının içerisinde gerek
üstlerine gerekse sorumluluk duyulan çalışma
arkadaşlarına karşı iş ile alakalı konularda hesap
verebilir düzeyde ve farkındalıkta çalışması esastır.
Mesleki Etik
 Kaynaklar/Referanslar
 Bahar, E. (2014). Meslek etiği. Ankara: Detay Yayıncılık.
 Kutlu, H. A. (2020). Meslek Etiği. Ankara: Nobel Yayıncılık.
TEŞEKKÜRLER
Dr.Öğr.Üyesi Büşra CEYHAN

Sağlık Bilimleri Fakültesi
Güz Dönemi
17.03.2023

MESLEKİ ETİK - 2.ders 2. bölüm

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

MESLEKİ ETİK - 2.ders 2. bölüm

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MESLEKİ ETİK - 2.ders 2. bölüm

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dr.Öğr.Üyesi Büşra CEYHAN

 Genel Etik Kurallar

Genel Etik Kurallar

Genel Etik Kurallar

Genel Etik Kurallar Nelerdir?

Genel Etik Kurallar

Mesleki Yeterlilik ve Özen

Sorumluluk Sahibi Olmak

Kişisel Hak ve Özgürlüklere Saygılı Olmak

Birlik ve Beraberliği Sağlamak

Doğayı ve Canlı Hayatı Korumak

Dr.Öğr.Üyesi Büşra CEYHAN

You might also like