PROGRAM HIDANGAN

BERKHASIAT DI SEKOLAH
(HiTS)
Pegawai Pemakanan
Jabatan Kesihatan Negeri
Pengenalan
✔ Sekolah merupakan tempat atau prasarana terbaik
bagi memberi peluang kepada murid-murid sekolah
mempelajari perkara-perkara asas dan kepentingan
terhadap amalan makan secara sihat.

✔ Murid sekolah menghabiskan masa hampir 1/3

daripada waktu harian mereka di sekolah. Dalam
tempoh waktu tersebut, mereka mengambil makanan
sekurang-kurangnya sekali di kantin sekolah.

✔ Oleh itu, sekolah merupakan satu ‘setting’ yang amat

penting untuk menyediakan persekitaran yang
menyokong amalan pemakanan sihat.
Status Pemakanan Rakyat Malaysia
Double Burden of Malnutrition

Berlebihan berat badan & obesiti dalam

1/3 kalangan murid sekolah (NHMS 2017)

Masalah bantut dalam kalangan kanak-

1/5 kanak < 5 tahun (NHMS 2019)

Kekurangan mikronutrien (anemia) dalam

1/3 kalangan wanita di usia reproduktif (NHMS
2019)
NHMS 2017
• 70% murid
tidak sarapan
pagi

Melangka • 50% murid

u Waktu tidak makan
Makan tengah hari

• 45% murid
tidak makan
malam

• 55% murid tidak aktif secara fizikal

 NHMS 2017

Remaja tidak mencukupi makan buah setiap hari

2 daripada 3

23 daripada 25
Remaja tidak mencukupi makan sayur setiap hari

Pengambilan susu dan produk

tenusu yang rendah di kalangan
remaja

Remaja tidak mencukupi mengambil susu atau

3 daripada 4 produk tenusu

Remaja mengambil minuman ringan sekurang-

kurangnya sekali setiap hari
1 daripada 3
Dasar Pemakanan Kebangsaan Malaysia (DPKM 2.0) &
Pelan Tindakan Pemakanan Kebangsaan (NPANM III)

DPKM 2.0 NPANM III

bertujuan untuk Strategi:
memastikan Mempromosikan
kesejahteraan rakyat Pemakanan Sihat
Malaysia dicapai melalui dan Gaya Hidup Sasaran :
pemakanan dengan Aktif.
mendapat makanan
Sekurang-
yang mencukupi, berzat, kurangnya 1
selamat dan berkualiti sekolah HiTS
serta. mendapat
baharu/ daerah
maklumat yang tepat
dan sokongan dalam setiap tahun
mengamalkan
pemakanan yang sihat.
 ❖ Amalan pemakanan yang kurang sihat
Rasional boleh menyebabkan malnutrisi seperti
kurang berat badan, berlebihan berat

Pelaksanaan badan dan obesiti.

❖ Pengambilan nutrien yang tidak

mencukupi akan mempengaruhi kepada
pertumbuhan mental dan fizikal kanak-
kanak.

❖ Kekurangan nutrien akan menggangu

metabolisme yang boleh melambatkan
perkembangan kanak-kanak.
Latar Belakang
• Pelaksanaan adalah hasil daripada Mesyuarat Jawatankuasa Induk 3K
(Kebersihan, Kesihatan dan Keceriaan) yang dipengerusikan oleh YB Datuk Ir.
Wee Ka Siong, mantan Timbalan Menteri Pendidikan Malaysia pada tahun
2011.

• Perbincangan Penyediaan Kertas Cadangan Projek Rintis Pelaksanaan ‘School

Meal Programme’ bagi Sekolah di bawah Kementerian Pelajaran Malaysia.
• Telah dibincangkan bersama KPM (Bahagian Pengurusan Sekolah Harian dan
Bahagian Kewangan, KPM).

• Taklimat kepada pegawai di Jabatan Pelajaran WP Kuala Lumpur.

• Lawatan ke sekolah dan perbincangan bersama pihak pengurusan sekolah dan
Ibu Pejabat, KPM.
• Pelaksanaan projek rintis HiTS pada 2013 di SK Setiawangsa, Kuala Lumpur.
Objektif
Objektif Umum
Untuk meningkatkan status pemakanan murid sekolah

Untuk memastikan murid mendapat hidangan

berkhasiat mengikut keperluan mereka.

Objektif Khusus Untuk meningkatkan pengetahuan dan amalan

makan secara sihat dalam kalangan murid.

Untuk menyediakan persekitaran yang

membantu amalan makan secara sihat.
 8.
1.Kumpulan
Pemberhentian
Sasar

7. Penerimaan 2.Cadangan
Menu Konsep

Pelaksanaan
HiTS di
6. Kedah 3. Perancangan
Pembayaran Menu
Sekolah
5. 4. Harga
Penyediaan Pakej
Makanan Makanan
 ❖ Dicadangkan kepada semua murid
Kumpulan sekolah rendah.

Sasar
❖ Boleh dilaksanakan mengikut kesesuaian
pengurusan pihak sekolah atau secara

1
berfasa seperti berikut:

i. Program dimulakan dengan murid

Tahap 1 iaitu Tahun 1, 2 dan 3.
ii. Program diteruskan dengan murid
Tahap 2 iaitu Tahun 4, 5 dan 6.
 ❖ Penyertaan secara sukarela.
Cadangan
❖ Bayaran tertentu dikenakan dan dibayar
Konsep kepada pihak yang akan dilantik.

❖ Pihak pengusaha kantin masih boleh

2
menjual makanan kepada murid yang
tidak menyertai HiTS tertakluk kepada
Panduan Pengurusan Kantin Sekolah
Sihat.
 ❖ Memenuhi 18-25% keperluan kalori
Perancangan harian murid sekolah rendah.

Menu ❖ Tertakluk kepada senarai makanan yang

boleh dijual di kantin sekolah
berdasarkan Panduan Pengurusan

3
Kantin Sekolah Sihat.
Cadangan Menu
Hari Menu
Isnin Nasi ayam + Air kosong + Tembikai

Selasa Mi hailam + Air kosong + Betik

Rabu Bihun sup + Air kosong + Jambu batu

Khamis Pau ayam/ daging + Air kosong + Tembikai

Jumaat Nasi goreng + Air kosong + Pisang berangan

 ❖ Harga pakej makanan yang dicadangkan

Harga Pakej (hidangan utama dan buah) ialah:

Semenanjung Malaysia : RM2.00-RM3.00
Sabah/Sarawak/Labuan : RM2.50-RM3.50

Makanan ❖ Harga pakej makanan tertakluk kepada

perubahan harga pasaran bahan mentah,
kawasan dan perbincangan antara pengusaha
kantin, pihak sekolah dan PIBG/ ibubapa.

4
❖ Digalakkan untuk menggunakan kaedah
pembayaran secara atas talian atau e-wallet
(bergantung kepada perbincangan dengan pihak
pengusaha kantin dan pihak sekolah).
Penyediaan ❖ Cater serve (makanan telah dipek untuk murid).

❖ Makanan perlu dihidangkan menggunakan bekas

plastik/ stainless steel bertutup yang mempunyai 3 - 4
Makanan bahagian serta bekas minuman plastik/ stainless steel
yang bertutup. Sudu atau garfu perlu diletakkan
bersama hidangan mengikut kesesuain menu.

❖ Bekas makanan dan minuman dibekalkan oleh pihak

5
pengusaha kantin.

❖ Murid akan diberi tag pengenalan dan makan di meja

makanan yang telah diaturkan oleh pihak sekolah.
 ❖ Kadar, kaedah dan kekerapan
Kaedah pembayaran adalah tertakluk kepada
perbincangan antara pihak sekolah,

Pembayaran pengusaha kantin dan ibubapa (PIBG).

❖ Kaedah pembayaran secara dalam talian

seperti sistem pembayaran e-wallet secara

6
terus kepada pengusaha kantin adalah
amat digalakkan.
 ❖ Pemantauan program ini akan
Penerimaan dilaksanakan oleh
(Pemakanan), PSP.
Pegawai Sains

Menu ❖ Sekiranya menu yang dicadangkan tidak

mendapat sambutan daripada murid,
PSP boleh memberi cadangan penukaran

7
menu kepada pihak sekolah.
Hasil Tinjauan Penerimaan Menu HiTS di SK
Makanan yang paling digemari

Setiawangsa
Tahun 1 (Murid baru) Tahun 2,3,4 (Murid lama)

Roti sandwic telur Nasi ayam

Bihun sup Nasi goreng kampung

Bihun goreng putih Bihun sup

Nasi ayam Mi goreng

Hasil Tinjauan Penerimaan Menu HiTS di SK
Penerimaan Buah-buahan
Setiawangsa

Tembikai

Pisang

Tembikai susu
Hasil Tinjauan Penerimaan Menu HiTS di SK
Makanan yang kurang digemari

Setiawangsa
Makanan Buah-buahan

Kuetiau sup Betik

Roti telur Jambu air
Kuetiau goreng
 ❖ Pemakluman hendaklah dibuat secara
Pemberhentian bertulis atau menggunakan Borang
Pemberhentian Penyertaan Program
HiTS kepada pihak sekolah sekurang-
kurangnya seminggu sebelum tarikh
pemberhentian.

8
Hidangan Berkhasiat di Sekolah (HiTS)
Bagaimana
Ya/ Tidak
untuk memulakan
Proses Kerja
HiTS di sekolah anda?
Analisis situasi pemakanan di sekolah

Advokasi JPN dan PPD

Promosi HiTS melalui pembentangan kepada pihak sekolah, PIBG & pengusaha kantin

Persetujuan pihak pentadbir sekolah

Hebahan program HiTS kepada ibu bapa/ penjaga

Jalankan tinjauan pasaran

Perancangan menu

Persetujuan ibu bapa

Jalankan taklimaty/ latihan

Pelaksanaan HiTS

Pemantauan HiTS (Penambahbaikan program dari semasa ke semasa)

 Murid

Kebaikan
Ibu bapa/
Sekolah Pelaksanaan
Penjaga
HiTS

Pengusaha
Kantin
Kelebihan Menyertai Program HiTS kepada Murid

1 • Makanan 2 • Makanan 3 • Menu 4 • Pengambilan

yang yang dirancang serat
seimbang disediakan oleh Pegawai meningkat
disediakan adalah Pemakanan melalui
setiap hari mengikut sayur-
keperluan sayuuran dan
kalori tubuh buah-buahan
yang
pelabagai
Kelebihan Menyertai Program HiTS kepada Murid

5 Waktu makan yang tetap

akan meningkatkan
pembakaran kalori,
mengelakkan makan
secara berlebihan serta
membantu dalam
pengurusan berat badan.

7
Kelebihan
kepada
Murid 6Tidak perlu beratur
untuk membeli
makanan dan
√
Mengurangkan risiko menjimatkan masa.
keracunan makanan. Dapat meluangkan lebih
masa untuk menikmati
makanan dengan
tenang dan selesa.
 Mengurangkan
masalah cerewet
makan (picky
Makanan sihat dan eaters) anak
berkhasiat
dihidang setiap
Sahsiah murni
hari
anak dipupuk sejak
(menu dirancang
usia awal
oleh Pegawai
Pemakanan, KKM)
Kebaikan HiTS
kepada
Ibu Bapa/ Penjaga
Keselamatan
Harga yang makanan anak
ditawarkan terjamin dan
mengikut pakej mengurangkan
adalah lebih murah kejadian keracunan
Wang saku tidak makanan
perlu disediakan
setiap hari dan
mengelakkan
kehilangan wang
 Makanan yang
berkhasiat
menyumbang
kepada murid
yang lebih sihat
Meningkatkan dan cerdas. Memudahkan proses
prestasi pengajaran oleh guru
pembelajaran kerana masalah
dengan amalan hiperaktif dapat
ditangani dengan
pemakanan yang mengehadkan gula
sihat. dalam menu yang
Kebaikan dirancang.
HiTS kepada
Sekolah

Keselamatan Menerapkan
nilai-nilai murni
makanan
dan membina
murid sahsiah dalam
terjamin. kalangan murid.
 Pendapatan
tetap dan
terjamin.

Kos bahan Proses

mentah dapat Kebaikan pengendalian
dikurangkan HiTS kepada makanan
daripada Pengusaha menjadi lebih
pembelian Kantin mudah dan
secara pukal. singkat.

Dapat
meningkatkan
pengetahuan
dalam
penyediaan
makanan yang
berkhasiat.
Sekian,
terima kasih